Кандрат Крапіва
Кандрат Кандратавіч Атраховіч
Кандрат Крапіва на паштовай марцы Беларусі
Асабістыя звесткі
Імя пры нараджэнні:	Кандрат Кандратавіч Атраховіч
Псеўданімы:	Крапіва
Дата нараджэння:	22 лютага (5 сакавіка) 1896
Месца нараджэння:	Нізок, Ігуменскі павет, Мінская губерня, Расійская імперыя
Дата смерці:	7 студзеня 1991(1991-01-07)[1](94 гады)
Месца смерці:	Мінск, БССР, СССР[2]
Пахаванне:	Усходнія могілкі
Грамадзянства:	Расійская імперыя  СССР
Альма-матар:	Педагагічны факультэт БДУ[d]
Месца працы:	Цэнтральнае Бюро краязнаўства Полымя Раздавім фашысцкую гадзіну Вожык Інстытут мовы і літаратуры імя Якуба Коласа і Янкі Купалы НАНБ
Літаратурная дзейнасць
Род дзейнасці:	драматург, літаратуразнавец, перакладчык, пісьменнік, паэт, журналіст, палітык
Жанр:	сатыра
Мова твораў:	беларуская
Дэбют:	1922
Грамадская дзейнасць
Партыя	КПСС
Член у	Саюз пісьменнікаў СССР
Прэміі:
Узнагароды:
Выявы на Вікісховішчы

Кандра́т Крапіва́, сапр.: Кандра́т Кандра́тавіч Атрахо́віч (5 сакавіка 1896, в. Нізок, цяпер Уздзенскі раён — 7 студзеня 1991, Мінск) — беларускі пісьменнік, паэт, сатырык, драматург, перакладчык, грамадскі дзеяч, літаратуразнавец.

Народны пісьменнік Беларусі (1956)^[3]. Герой Сацыялістычнай Працы (1975). Лаўрэат дзвюх Сталінскіх прэмій (1941, 1951) і Дзяржаўнай прэміі СССР (1971). З 1940 — член-карэспандэнт, а з 1950 — акадэмік АН БССР^[3]. Доктар філалагічных навук^[3].

Біяграфія |

Нарадзіўся ў сялянскай сям’і. Вучыўся ў царкоўнапрыходскай школе ў вёсцы Нізок, уздзенскім народным вучылішчы, 4-класным гарадскім вучылішчы ў Стоўбцах, з якога перавёўся ў такое ж вучылішча ў Койданава (цяпер г. Дзяржынск). Пасля заканчэння ў 1913 здаў экстэрнам экзамен на званне народнага настаўніка^[3]. Восенню 1914 атрымаў месца настаўніка ў пачатковай земскай школе ў вёсцы Мнішаны на Міншчыне^[3]. Адпрацаваў год і быў мабілізаваны ў армію для ўдзелу ў Першай сусветнай вайне^[3]. У сакавіку 1916 года скончыў Гатчынскую школу прапаршчыкаў^[4]. Удзельнічаў у баях на Румынскім фронце. Як настаўнік у лютым 1918 дэмабілізаваны. Настаўнічаў у вёсцы Каменка на Уздзеншчыне. У 1920—1923 — камандзір у Чырвонай Арміі^[3]. З 1924 зноў настаўнічаў на Уздзеншчыне ў пасёлку Астравок.

У 1925 пераехаў у Мінск. Быў членам літаб’яднання «Маладняк» (да 1926), потым «Узвышша». Скончыў літаратурна-лінгвістычнае аддзяленне педагагічнага факультэта БДУ ў 1930^[3]. Працаваў інструктарам Цэнтральнага бюро краязнаўства пры Інбелкульце (1925—1926)^[3], загадчыкам аддзела ў часопісе «Полымя рэвалюцыі» (1932—1936)^[3]. Разам з шэрагам іншых беларускіх пісьменнікаў у жніўні 1936 года падпісаў зварот да І. Сталіна з заклікам «да канца раскрыць і знішчыць усе змяіныя гнёзды трацкісцка-зіноўеўскай фашысцкай хеўры»^[5]. Удзельнічаў у паходзе Чырвонай Арміі ў Заходнюю Беларусь (1939), у савецка-фінскай вайне (1939—1940)^[3]. На пачатку Вялікай Айчыннай вайны працаваў у франтавых газетах «За Савецкую Беларусь», «Красноармейская правда»^[3], у 1943—1945 рэдагаваў сатырычную газету-плакат «Раздавім фашысцкую гадзіну». У 1945—1947 — рэдактар часопіса «Вожык»^[3], у 1947—1952 загадчык сектара мовазнаўства Інстытута мовы і літаратуры АН БССР^[3], дырэктар Інстытута мовазнаўства АН БССР (1952-1956)^[3].

У 1946 у складзе дэлегацыі БССР удзельнічаў у рабоце I сесіі Генеральнай асамблеі ААН. У 1956^[3] — студзені 1982 — віцэ-прэзідэнт АН БССР. Са студзеня 1982 па сакавік 1989 — вядучы навуковы супрацоўнік-кансультант у аддзеле лексікалогіі і лексікаграфіі Інстытута мовазнаўства імя Якуба Коласа АН БССР. Доктар філалагічных навук, акадэмік АН БССР. Неаднаразова абіраўся дэпутатам (1947—1990), старшынёй ВС БССР. Член Саюза пісьменнікаў СССР (з 1934).

Памёр 7 студзеня 1991, пахаваны на Усходніх могілках Мінска.

Творчасць |

К. Крапіва (3-ці справа) на III з’ездзе пісьменнікаў БССР. 1954 год

Яго першы друкаваны твор, фельетон у вершах «Жылі-былі», быў апублікаваны ў газеце «Красноармейская правда» у 1922 годзе^[3]. Першы твор Крапівы на беларускай мове — сатырычны верш «Сваты» — з’явіўся ў газеце «Савецкая Беларусь» 23 мая 1922 года^[4]. Да гэтага часу ён паспеў пабыць і сельскім настаўнікам, і прапаршчыкам на франтах Першай сусветнай вайны, і камандзірам РСЧА. І вось цяпер ён шукаў сваё месца ў новым жыцці, уладкоўваючы яе дзейсным словам сатыры. Сатырычная накіраванасць, востры гумар, актуальнасць, выразная класавая пазіцыя выявіліся ў кнігах малых сатырычных формаў^[3].

Кандрат Атраховіч становіцца Кандратам Крапівой. Вершаваныя фельетоны, сатырычныя куплеты, байкі ўсё часцей з’яўляюцца на старонках беларускіх газет і часопісаў пад гэтым псеўданімам. Неўзабаве ён робіцца майстрам камедыйнага жанру, яго п’есы «Хто смяецца апошнім» і «Пяюць жаваранкі» ідуць па ўсёй краіне, па іх здымаюцца кінафільмы. На працягу ўсяго свайго творчага жыцця Кандрат Крапіва, шчодра адзначаны шматлікімі ўзнагародамі, званнямі і прэміямі, будзе яшчэ не раз, адрываючыся ад «высокіх» акадэмічных спраў і грамадскіх заняткаў, вяртацца да жанру сваёй маладосці — байкі^[6].

У ранні перыяд сваёй літаратурнай творчасці Крапіва паспяхова працаваў і ў галіне літаратурнай прозы. У гэтым кірунку яго асноўным жанрам стаў сатырычны аповед^[4]. Ён высмейваў старыя парадкі і звычаі, выступаў гарачым прапагандыстам новага ўкладу жыцця, пісаў на модную ў 1920-я гады антырэлігійную, а таксама міжнародную тэмы.

Байкі, як і сатырычныя вершы, з’яўляюцца пад уражаннем нейкіх фактаў, падзей, канкрэтных прычын. Часта яны і паміраюць разам з тым часам, у якім нарадзіліся. Лепшыя байкі Кандрата Крапівы перажылі свой час. Кандрат Крапіва асабліва плённа працаваў у жанры байкі з сярэдзіны 1920-х гадоў. Ён стварыў у беларускай літаратуры непераўзыдзеныя яе ўзоры:^[7] «Дзед і Баба», «Дыпламаваны баран», «Сава, Асёл ды Сонца», «Ганарысты парскж», «Махальнік Іваноў» і інш. Выразнасці маўлення Крапіва дасягае ўжываннем разгорнутых метафар, стварэннем метафарычнага кантэксту на аснове папярэдняга параўнання (байка «Жаба ў каляіне») ці на вобразнай аснове фразеалагізма^[8].

У сацыяльна-бытавым рамане «Мядзведзічы» (няскончаны, кн. 1-я, 1932) аўтар паказаў жыццё вёскі напярэдадні калектывізацыі. Паэтычныя і празаічныя творы К. Крапівы насычаны дасціпным, часам грубаватым народным гумарам, з’едлівай іроніяй, сарказмам.

3 1933 года найбольшую ўвагу аддаваў драматургіі. П’есы К. Крапівы ўзнімалі актуальныя пытанні часу, шматпланава адлюстроўвалі тагачасную рэчаіснасць. Першым яго драматычным творам была псіхалагічная драма «Канец дружбы», у якой падымаліся складаныя маральна-этычныя праблемы^[4], падзеі п’есы адбываюцца ў перыяд калектывізацыі. Драма «Партызаны» (паст. 1937) пра грамадзянскую вайну. У драмах «Проба агнём» (1943), «3 народам» (паст. 1948), «Людзі і д’яблы» (паст. 1958) паказваецца гераізм, самаахвярнасць людзей у Вялікую Айчынную вайну, даецца глыбокі аналіз сацыяльных і маральных вытокаў здрадніцтва. Пра пасляваеннае жыццё вёскі распавядалася ў камедыі «Пяюць жаваранкі» (паст. 1950), праблемы жыхароў горада ўзнімаюцца ў п’есе «Зацікаўленая асоба» (паст. 1953). Маральна-этычныя праблемы, выкрыццё праяў бездухоўнасці ў п’есе «На вастрыі» (паст. 1983). Вяршыні драматургічнай творчасці Кандрата Крапівы — вострыя, надзённыя камедыі «Хто смяецца апошнім» (паст. 1939), «Мілы чалавек» (паст. 1945), «Брама неўміручасці» (паст. 1974), скіраваныя супраць такіх негатыўных рыс чалавечага характару, як нахабства, кар’ерызм, абывацельшчына, невуцтва, бюракратызм^[9].

Працаваў таксама ў галіне публіцыстыкі і літаратурнай крытыкі. Кандрат Крапіва рашуча асуджае тых, хто стараецца прынізіць беларускую мову, хто не верыць у яе выяўленчыя магчымасці. Аўтар канстатуе, што культура кожнага народа можа паспяхова развівацца толькі на яго роднай мове^[10].

Нават у сталым узросце не пераставаў тварыць, апошні твор — меладрама «На вастрыі» — быў напісаны ва ўзросце 86 гадоў у 1982 годзе.

Творы Кандрата Крапівы перакладзены на многія мовы свету^[4]. Сам пісьменнік шырока вядомы як перакладчык рускай і замежнай класікі^[4]. Ён пераклаў на беларускую мову асобныя працы Карла Маркса, Фрыдрыха Энгельса, Уладзіміра Леніна, творы Уільяма Шэкспіра, Дзяніса Фанвізіна, Івана Крылова, Аляксандра Пушкіна, Мікалая Гогаля, Аляксандра Астроўскага, Антона Чэхава, Уладзіміра Маякоўскага, Аляксандра Твардоўскага, Тараса Шаўчэнкі і іншых.

Бібліяграфія, сцэнічныя пастаноўкі |

Сатырычна-гумарыстычныя кнігі |

Аўтар кніг сатыры і гумару «Асцё» (1925), «Крапіва» (1925, 4-е перапрац. і дап. выд. 1932), «Біблія» (1926), «Байкі» (1927), «Ухабы на дарозе» (1930), «Пра нашых шкоднікаў, папоў ды ўгоднікаў» (1930), «Хвядос — Чырвоны нос» (1931, вершаваная казка), «Калючы строй» (1932), «Выбраныя байкі» (1932), «Выбраныя вершы» (1935), «Выбраная сатыра» (1938), «Выбраныя творы» (1941, 1947, 1948), «Смех і гнеў» (1946), «Сатыра і гумар» (1954), «Жаба ў каляіне» (1957), «Байкі, вершы, п’есы» (1960), «Сорак баек» (1966), «Вершы і байкі» (1967, 1990), «Байкі і вершы» (1971), «Пучок жыгучкі» (1973), а таксама кніжкі для дзяцей «Загадкі дзеда Кандрата».

П’есы |

Аўтар п’ес «Канец дружбы» (апублікавана і пастаўлена ў 1934), «Партызаны» (апублікавана і пастаўлена ў 1937), «Хто смяецца апошнім» (апублікавана і пастаўлена ў 1939, па сцэнарыі аўтара пастаўлены ў 1954 г. аднайменны кінафільм), «Проба агнём» (апублікавана і пастаўлена ў 1943), «Валодзеў гальштук» (1945, пастаўлена ў 1946, аднаактоўка), «Мілы чалавек» (1945, 1956, пастаўлена ў 1946), «З народам» (апублікавана і пастаўлена ў 1948), «Пяюць жаваранкі» (апублікавана і пастаўлена ў 1950, па сцэнарыі аўтара пастаўлены ў 1953 г. аднайменны кінафільм), «Зацікаўленая асоба» (апублікавана і пастаўлена ў 1953), «Людзі і д’яблы» (апублікавана і пастаўлена ў 1958), «Брама неўміручасці» (1973, пастаўлена ў 1974), «На вастрыі» (1982, пастаўлена ў 1983).

Зборнікі |

Выдаў зборнікі прозы «Апавяданні» (1926), «Людзі-суседзі» (1928), «Жывыя праявы» (1930), раман «Мядзведзічы» (кн. 1, 1932), нарыс «Герой Савецкага Саюза Міхаіл Сільніцкі» (1943). Выдадзены Збор твораў у 3-х (1956), 4-х (1963), 5-ці (1974—1976), Выбраныя творы ў 2 тамах (1986).

Навуковая дзейнасць |

Аўтар літаратуразнаўчых і крытычных артыкулаў, лінгвістычных прац, адзін з навуковых рэдактараў (з Я. Коласам і П. Глебкам) «Русско-белорусского словаря» (1953), навуковы рэдактар «Беларуска-рускага слоўніка» (1962, выданне 2-е перапрацаванае і дапоўненае ў 1988—1989), «Русско-белорусского словаря» (выданне 2-е, перапрацаванае і дапоўненае, 1982), «Тлумачальнага слоўніка беларускай мовы» ў 5 тамах (1977—1984) і інш. Выбітны знаўца беларускай мовы, Крапіва ўзначальваў Тэрміналагічную камісію Беларускай Савецкай Энцыклапедыі, непасрэдна займаўся распрацоўкай тэрміналогіі ў розных галінах навукі.

Кандрат Крапіва аўтар лінгвістычных артыкулаў «Шкодная блытаніна ў пытаннях мовы» (1949), «Аб прынцыпах удакладнення беларускага правапісу» (1952) і інш. У іх разглядаецца шэраг актуальных пытанняў беларускага мовазнаўства: паходжанне мовы, фарміраванне і гістарычнае развіццё літаратурнай мовы і яе сучасны стан, літаратурная мова і дыялекты, правапіс і лексікаграфічная тэорыя і практыка, мова і пісьменнік, культура мовы. Мова разглядаецца як складаная грамадская з'ява, у якой агульнае і прыватнае, устойлівае і зменнае, унутранае і знешняе знаходзяцца ў строгай сістэме і ўзаемасувязі. Даследчык раскрывае ўзаемасувязі паміж мовай і грамадствам, высвятляе прычыны змяненняў у сістэме мовы. Паколькі асновай для фарміравання сучаснай беларускай літаратурнай мовы сталі сярэднебеларускія гаворкі, якія ўвабралі ў сябе істотныя рысы паўночна-ўсходняга і паўднева-заходняга дыялектаў, аўтар лічыць неабходным далейшае вывучэнне мясцовых гаворак. Крапіва заклікае пісьменнікаў вучыіша ў народа законам і хараству беларускай мовы, у народнай мове шукаць тыя скарбы, якія патрэбны для стварэння паўнакроўных вобразаў:

Той, хто не чуў народнай гаворкі з усім багаццем яе лексікі і фразеалогіі, хто абыякава ставіцца да гэтай найбагацейшай крыніцы, той не зможа ствараць яркіх, паўнакроўных твораў.[11]

Пісьменнік выказвае свае адмоўныя адносіны да няўдалых наватвораў, непатрэбных запазычанняў, архаізмаў, канцылярызмаў, не ўласцівых беларускай мове дзеепрыметных форм тыпу трэск ламаемых галінак, трымаўшаеся эа жыццё дрэва і г. д. Слушнымі былі многія заўвагі Крапівы па праблеме нармалізацыі беларускай літаратурнай мовы^[12]. Напрыклад:

3 граматычнымі формамі трэба абыходзіцца вельмі асцярожна. Усякае штучнае скасаванне ці уніфікацыя граматычных форм, пакуль яны існуюць у агульнанароднай мове, з'яўляецца шкодным самаўпраўствам[13].

У часы культу асобы І. Сталіна К. Крапіва напісаў шэраг апалагетычных артыкулаў. У 1950-я гады, калі разгарнулася дыскусія па пытаннях беларускага правапісу, Крапіва ўзначаліў Арфаграфічную камісію АН БССР. На падставе яго прапаноў, выказаных у артыкуле «Пытанні беларускага правапісу» і ў працэсе абмеркавання «Праекта змен і ўдакладненняў беларускага правапісу», было ўнармавана напісанне складаных слоў, ужыванне канчаткаў у родным склоне адзіночнага ліку розных груп назоўнікаў мужчынскага роду, адноўлена народная традыцыя адрозніваць дзеяслоўныя формы абвеснага і загаднага ладаў (бераце — бярэце), вернуты лічэбнікам два, дзве, абодва, абедзве іх родавыя формы і адпаведныя склонавыя канчаткі, праведзена шмат удакладненняў і змен^[14].

Пры непасрэдным удзеле і пад навуковай рэдакцыяй К. Крапівы выдадзены «Дыялекталагічны атлас беларускай мовы» (1963). Разам з Р. І. Аванесавым і Ю. Ф. Мацкевіч выпусціў працу «Лінгвістычная геаграфія і групоўка беларускіх гаворак»^[3] (1968, карты — 1969).

У артыкулах «Грамадская неабходнасць і беспадстаўнае наватарства» (1976) і «Ці будзем мы ездзіць па левым баку?» (1979) Кандрат Крапіва ахоўвае арыентацыю на «збліжэнне і ўзаемнае ўзбагачэнне» беларускай і рускай моў, перасцерагае некаторых аўтараў рабіць у мове змены і ўдакладненні «без санкцыі тых устаноў, на якія ўскладзены абавязак наглядаць за станам літаратурнай мовы».

Ацэнкі |

У прадмове да апошняй прыжыццёвай кнігі Кандрата Крапівы «Калючы строй», якая выйшла ў 1989 годзе ў выдавецтве «Мастацкая літаратура», вядомы беларускі пісьменнік і літаратуразнаўца Іван Навуменка пісаў: «Калі б Кандрат Крапіва нават не напісаў сваіх драм і сатырычных камедый, рамана „Мядзведзічы“, то аднымі толькі сваімі байкамі, сатырычнымі вершамі ён заняў бы адно з першых месцаў у беларускай літаратуры». І крыху ніжэй растлумачыў: «Гэта такі згустак вострага народнага розуму, варожага смеху, абсмейвання зла і зацвярджэння дабра, якіх да Крапівы не ведала беларуская літаратура»^[6].

Узнагароды |

Герой Сацыялістычнай Працы (1975). Узнагароджаны чатырма ордэнамі Леніна, ордэнамі Кастрычніцкай Рэвалюцыі, Чырвонага Сцяга, Працоўнага Чырвонага Сцяга, Айчыннай вайны II ступені, Чырвонай Зоркі, Дружбы народаў і медалямі. Народны пісьменнік БССР (1956). Заслужаны дзеяч навукі БССР (1978). Тройчы лаўрэат Дзяржаўнай прэміі СССР: у 1941 за п’есу «Хто смяецца апошнім», у 1951 за п’есу «Пяюць жаваранкі», у 1971 — за комплекс прац у галіне беларускай лінгвагеаграфіі. Лаўрэат Дзяржаўнай прэміі БССР імя Янкі Купалы (1974) за п’есу «Брама неўміручасці».

Памяць |

• Пра Кандрата Крапіву створаны дакументальны фільм «Кандрат Крапіва» (1983, рэж. М. Купеева)^[4]


• У гонар Кандрата Крапівы названы Інстытут мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору (ІМЭФ) Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі, Уздзенская сярэдняя школа № 2^[4]


• У Мінску на доме № 76 па праспекце Незалежнасці, у якім жыў пісьменнік, устаноўлена мемарыяльная дошка^[4]


• У 1996 годзе ў гонар Кандрата Крапівы ў Беларусі выпушчана паштовая марка


• Імя Кандрата Крапівы носяць вуліцы ў Мінску і Уздзе^[4]

У філатэліі |

Зноскі

Літаратура |

• Беларуская мова: Энцыклапедыя / Беларус. Энцыкл.; пад. рэд. А. Я. Міхневіча; рэдкал Б. І. Сачанка (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелЭн, 1994. — 654 с. ISBN 5-85700-126-9
  


• Беларускія пісьменнікі (1917—1990): Даведнік; Склад. А. К. Гардзіцкі. Нав. рэд. А. Л. Верабей. — Мн.: Мастацкая літаратура, 1994. — 653 с.: іл. ISBN 5-340-00709-X
  


• Крапіва Кандрат // Беларускія пісьменнікі: Біябібліяграфічны слоўнік. У 6 т. / пад рэд. А. І. Мальдзіса. — Мн.: БелЭн, 1992—1995.


• Лаўшук С. Кандрат Крапіва і беларуская драматургія. — 2-е выд. — Мн., 2002.


• Сабалеўскі А. Кандрат Крапіва: Постаць і творы. — 2-е выд., дапрац. і дап. — Мн., 2003.

Спасылкі |

	Кандрат Крапіва на Вікісховішчы

• 
  Кандрат Кандратавіч Крапіва ў базе даных «Гісторыя беларускай навукі ў асобах» Цэнтральнай навуковай бібліятэкі імя Я. Коласа НАН Беларусі


• Біяграфія на Slounik.org


• Творы на «Беларускай Палічцы»


• Успаміны Зянона Пазняка


• Помнік К. Крапіве на Усходніх могілках

г р п Пісьменнікі і паэты Беларусі Сярэднявечча: XI-XV стст. Кірыла Тураўскі · Грыгорый Цамблак · Яфрэм Смаленскі Адраджэнне: XVI ст. Ян Вісліцкі · Андрэй Рымша · Васіль Цяпінскі · Мялецій Сматрыцкі · Лаўрэнцій Зізаній · Сымон Будны · Францыск Скарына · Мікола Гусоўскі · Фёдар Еўлашоўскі · Аляксандр Ходзька · Іпацій Пацей · Мацей Стрыйкоўскі · Афанасій Філіповіч Эпоха барока: XVI ст. - XVIII ст. Спірыдон Собаль · Лаўрэнцій Крышкоўскі · Міхал Карыцкі · Лявон Мамоніч · Андрэй Мужылоўскі · Іосіф Палоўка · Андрэй Белабоцкі · Іаіль Труцэвіч · Іван Ужэвіч · Ян Казімір Пашкевіч · Сімяон Полацкі · Мацей Казімір Сарбеўскі · Францішка Уршуля Радзівіл · Францішак Дыянізы Князьнін XIX ст. Паўлюк Багрым · Ян Баршчэўскі · Францішак Багушэвіч · Канстанцін Вераніцын · Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч · Рыгор Кіпрыяновіч · Адам Міцкевіч · Эліза Ажэшка · Уладзіслаў Сыракомля · Ігнат Ходзька · Ян Чачот · Тамаш Зан · Ануфрый Петрашкевіч · Францішак Малеўскі · Міхал Рукевіч · Ігнат Дамейка · Восіп Кавалеўскі · Адам Плуг Пачатак XX ст. Францішак Аляхновіч · Максім Багдановіч · Пятрусь Броўка ◊ · Алесь Гарун · Пятро Глебка ◊ · Максім Гарэцкі · Зміцер Жылуновіч (Цішка Гартны) · Якуб Колас ◊ · Карусь Каганец · Янка Купала · Гальяш Леўчык · Антон Лявіцкі (Ядвігін Ш.) · Язэп Лёсік · Міхась Лынькоў ◊ · Янка Маўр ◊ · Валерый Маракоў · Алаіза Пашкевіч (Цётка) · Піліп Пестрак ◊ · Змітрок Бядуля · Алесь Пруднікаў · Рыгор Рэлес ◊ · Леапольд Родзевіч · Кузьма Чорны · Алесь Салагуб · Паўлюк Трус · Зміцер Фалькоўскі · Міхась Чарот · Хвядос Шынклер · Андрэй Мрый · Валянцін Таўлай · Язэп Фарботка · Дарафей Бохан · Зоська Верас · Альберт Паўловіч · Адам Бабарэка · Змітрок Астапенка · Анатоль Вольны · Сяргей Ракіта· Стары Улас Пасляваенны перыяд Алесь Адамовіч † · Наталля Арсеннева † · Рыгор Барадулін † · Янка Брыль † · Васіль Быкаў † · Вера Вярба † · Ніл Гілевіч † · Ларыса Геніюш † · Міхаіл Герчык † · Мікола Гіль· Міхал Гольдман (Міхал Ясень) † · Анатоль Грачанікаў † · Сяргей Дзяргай † · Мікола Ермаловіч † · Віктар Казько † · Уладзімір Караткевіч † · Барчыс Сачанка † · Кастусь Кірэенка † · Міхась Клімковіч † · Генадзь Кляўко † · Уладзімір Корбан † · Кандрат Крапіва † · Рыгор Крушына † · Аркадзь Куляшоў † · Уладзімір Марук † · Андрэй Макаёнак † · Іван Мележ † · Іван Навуменка † · Уладзімір Някляеў ◊ · Пімен Панчанка † · Павел Пруднікаў † · Раман Сабаленка † · Анатоль Сербантовіч † ·Янка Сіпакоў † · Эдуард Скобелеў † · Алесь Ставер † · Анатоль Сыс † · Максім Танк † · Ніна Тарас † · Уладзімір Верамейчык † · Мікола Федзюковіч † · Мікола Шабовіч ◊ · Іван Чыгрынаў † · Іван Шамякін † · Уладзімір Шыцік † · Карлас Шэрман † · Сакрат Яновіч † · Яўгенія Янішчыц † · Эдзі (Каган) Агняцвет † Сучасныя аўтары Алесь Пісьмянкоў † · Ала Канапелька † · Славамір Адамовіч · Валянцін Акудовіч · Эдуард Акулін · Арцём Арашонак · Уладзімір Арлоў · Алесь Аркуш · Зміцер Арцюх · Сяргей Астравец · Аляксандр Афяроўскі · Ігар Бабкоў · Алесь Бадак · Зміцер Бартосік · Альгерд Бахарэвіч · Юрась Барысевіч · Аляксей Бацюкоў · Вадзім Болбас · Анатоль Бутэвіч · Аксана Бязлепкіна · Пятро Васючэнка · Лявон Вашко · Зміцер Вішнёў · Леанід Галубовіч · Валерый Гапееў · Усевалад Гарачка · Віктар Гардзей · Адам Глобус · Уладзімір Глушакоў · Юрый Гумянюк · Леанід Дранько-Майсюк · Андрэй Дынько · Сяргей Законнікаў · Анатоль Івашчанка · Вольга Іпатава · Вольга Караткевіч · Анатоль Казлоў · Севярын Квяткоўскі · Ганна Кісліцына · Андрэй Курэйчык · Валерыя Кустава · Міра Лукша · Марыя Мартысевіч · Алесь Марціновіч · Серж Мінскевіч · Вінцэсь Мудроў · Таццяна Мушынская · Мікола Мятліцкі · Мікола Папека · Алесь Пашкевіч · Генадзь Пашкоў · Сяргей Прылуцкі · Барыс Пятровіч · Алесь Разанаў · Людміла Рублеўская · Сяргей Сматрычэнка · Людка Сільнова · Віктар Слінко · Уладзімір Сцяпан · Віктар Сямашка · Анка Упала · Уладзімір Садоўскі · Андрэй Федарэнка · Мікалай Чаргінец · Віктар Шніп · Макс Шчур · Лявон Юрэвіч Народныя пісьменнікі БССР і Беларусі †Кандрат Крапіва (1956) · †Міхась Лынькоў (1962) · †Іван Мележ (1972) · †Іван Шамякін (1972) · †Андрэй Макаёнак (1977) · †Васіль Быкаў (1980) · †Янка Брыль (1981) · †Іван Чыгрынаў (1994) · †Іван Навуменка (1995) Народныя паэты БССР і Беларусі †Янка Купала (1925) · †Якуб Колас (1926) · †Пятрусь Броўка (1962) · †Аркадзь Куляшоў (1968) · †Максім Танк (1968) · †Пімен Панчанка (1972) · †Ніл Гілевіч (1991) · †Рыгор Барадулін (1992) «◊» — пісьменнікі і паэты, якія працягваюць сваю творчасць і ў наступны перыяд, «†» — памерлыя

Слоўнікі і энцыклапедыі Большая российская Нарматыўны кантроль BIBSYS: 90698874 · BNE: XX1044131 · BNF: 14507009c · CONOR: 128466275 · GND: 118997203 · ISNI: 0000 0001 1032 4701 · LCCN: n82125088 · LNB: 000137024 · NKC: jo2001100056 · NTA: 070262853 · NUKAT: n94207558 · LIBRIS: 37267 · SUDOC: 111681669 · VIAF: 109448884