Раманскі стыль

Бамбергскі сабор. Першая трэць XIII ст.

Раманскі стыль — стыль сярэдневяковага еўрапейскага мастацтва 10—13 стагоддзя. Pаманскі стыль склаўся пад уплывам феадальна-рэлігійнай ідэалогіі, увабраў у сябе элементы старажытна-рымскага і візантыйскага мастацтваў і прыйшоў змену шматлікім мясцовым варыянтам, лакальным стылям (меравінгскаму(італ.) бел., каралінгскаму і інш.).

Змест

1 Тэрмін

2 Асаблівасці

3 Літаратура

4 Спасылкі

Тэрмін |

Новы стыль спачатку не атрымаў у даследчыкаў розныя вызначэнні: візантыйскі, навагрэчаскі, старагерманскі, раманскі (у сэнсе рымскі). Але ніводная з прыведзеных дэфініцый не можа лічыцца дакладнай і вычарпальнай. Аднак з лёгкай рукі французскіх гісторыкаў Шарля дэ Жэрвіля(фр.) бел. і дэ Камона(руск.) бел., якія ўпершыню выкарысталі ў 1820 годзе тэрмін «раманскі стыль», агульнае прызнанне атрымала менавіта гэтая назва.

Асаблівасці |

Усходні фасад Майнцкага сабора. XI—XIII стст.

Вормскі сабор (1181—1234)

Вызначальная роля належала суровай, крапаснога характару архітэктуры (замкі, манастырскія комплексы, цэрквы, гарадскія дамы), якой уласціва сукупнасць набліжаных адзін да аднаго аб’ёмаў рознай вышыні, канструкцыйна аб’яднаных узаемазвязанасцю апор і перакрыццяў і ўраўнаважаных вежай-ліхтаром ці купалам над сяродкрыжжам. У ранні перыяд у будынках рабілі плоскія драўляныя перакрыцці, пазней цыліндрычныя і, нарэшце, крыжовыя.

У цэлым раманскія храмы працягвалі традыцыі рымскай архітэктуры — тут выкарыстоўваўся прамавугольны храм (базіліка) з прадольнымі нефамі і апсідай. Новым было з’яўленне трансепты — галерэі, перпендыкулярнай нефам. У выніку цэнтральны неф і трансепт складалі крыж, што адпавядала хрысціянскай сімволіцы. Над гэтым перакрыжаваннем размяшчалася вежа (яшчэ адна прыкмета раманскай пабудовы). Найбольш закончаны тып збудаванняў раманскага стылю — манастырская царква (базіліка, крыжападобная ў плане ў Заходняй Еўропе, круглая ў плане ратонда ў Цэнтральнай Еўропе).

Васьмігранная царква ў Отмарсхайме

Збудаванні вызначаліся манументальнасцю, масіўнасцю канструкцый, аздабляліся абстрактна-геаметрычным арнаментам і скульптурай на тымпанах парталаў, капітэлях апор. У скульптуры і фрэсках пераважалі дагматычнасць, скаваны арнаментальна-плоскасны характар кампазіцыі, умоўная трактоўка фігур у спалучэнні з павышанай экспрэсіяй. Прафесійны ўзровень выканання пабудоў быў не вельмі высокі. Справа ў тым, што іх будавалі непрафесійныя рабочыя або манахі. Толькі ў канцы XII ст. узніклі першыя арцелі спецыялістаў-муляраў з ліку міран.

Яркія ўзоры архітэктуры раманскага стылю створаны ў Германіі (сабор у Вормсе, 12—13 стагоддзі), Францыі (царква Нотр-Дам у Пуацье, 12 ст.), Італіі (царква Сан-Мікеле(італ.) бел. ў Павіі, 12 ст.) і інш.

Літаратура |

Раманскі стыль // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 13: Праміле — Рэлаксін / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: БелЭн, 2001. С. 295—296.

Спасылкі |

На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Раманскі стыль

Círculo Románico: Visigothic, Mozarabic and Romanesque art in Europe

搜尋此網誌

Hfrxdjt