Вайна за незалежнасць ЗША Змест Перад вайной | Пачатак вайны | Ход вайны | Гл. таксама | Зноскі Дадатковая літаратура | НавігацыяВайна за незалежнасць ЗШАДзве грамадзянскія вайны амерыканцаўАмерыканская рэвалюцыя. Ад аўтаноміі да федэратыўнай дзяржавып
Войны ЗШАВойны ВялікабрытанііВойны ФранцыіВойны ІспанііВойны за незалежнасцьВойны XVIII стагоддзяВайна за незалежнасць ЗША
англ.17751783паўночнаамерыканскіхВялікабрытаніяй1781бітвай пры Ёрктаўнемірнага пагадненняПарыжы3 верасняСямігадовай (Франка-індзейскай вайныБостанеінцыдэнты5 сакавіка17705 снежня1773Бостанскае чаяпіцце«мінітмэнаў»квакераўкампрамісТомас ГейджКанкорд19 красавіка1775Другі Кантынентальны КангрэсФіладэльфіі10 мая177515 мая1775Джорджа ВашынгтонаКвебекПаўднёвай Караліне4 ліпеня1776Дэкларацыю незалежнасціНью-Ёрк26 снежня1776Нью Джэрсі3 студзеня1777Філадэльфію17 кастрычніка1777Нью-ЁркНовая АнгліяВірджыніі19 кастрычніка1781
(function()var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node)node.outerHTML="u003Cdiv class="mw-dismissable-notice"u003Eu003Cdiv class="mw-dismissable-notice-close"u003E[u003Ca tabindex="0" role="button"u003Eне паказвацьu003C/au003E]u003C/divu003Eu003Cdiv class="mw-dismissable-notice-body"u003Eu003Cdiv id="localNotice" lang="be" dir="ltr"u003Eu003Ccenteru003Eu003Cspan class="plainlinks"u003EСачыце за Беларускай Вікіпедыяй на u003Ca href="https://www.facebook.com/be.wikipedia" rel="nofollow"u003Eu003Cimg alt="Facebook icon.svg" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/14px-Facebook_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/21px-Facebook_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/28px-Facebook_icon.svg.png 2x" data-file-width="256" data-file-height="256" /u003Eu003C/au003E u003Cbu003Eu003Ca rel="nofollow" class="external text" href="https://www.facebook.com/be.wikipedia"u003EFacebooku003C/au003Eu003C/bu003E, u003Ca href="http://twitter.com/#!/be_wikipedia" rel="nofollow"u003Eu003Cimg alt="Twitter.svg" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/Twitter.svg/14px-Twitter.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/Twitter.svg/21px-Twitter.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/Twitter.svg/28px-Twitter.svg.png 2x" data-file-width="256" data-file-height="256" /u003Eu003C/au003E u003Cbu003Eu003Ca rel="nofollow" class="external text" href="http://twitter.com/#!/be_wikipedia"u003ETwitteru003C/au003Eu003C/bu003E, u003Ca href="https://www.instagram.com/be.wikipedia/" rel="nofollow"u003Eu003Cimg alt="Instagram.svg" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Instagram.svg/14px-Instagram.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Instagram.svg/21px-Instagram.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Instagram.svg/28px-Instagram.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /u003Eu003C/au003E u003Cbu003Eu003Ca rel="nofollow" class="external text" href="https://www.instagram.com/be.wikipedia/"u003EInstagramu003C/au003Eu003C/bu003E і u003Ca href="http://vk.com/be.wikipedia" rel="nofollow"u003Eu003Cimg alt="V Kontakte Russian V.png" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/V_Kontakte_Russian_V.png/14px-V_Kontakte_Russian_V.png" decoding="async" width="14" height="14" data-file-width="415" data-file-height="415" /u003Eu003C/au003E u003Cbu003Eu003Ca rel="nofollow" class="external text" href="http://vk.com/be.wikipedia"u003EУ Кантакцеu003C/au003Eu003C/bu003Eu003C/spanu003E! u003Cbr /u003EТаксама ёсць старонка u003Ca rel="nofollow" class="external text" href="https://www.facebook.com/groups/1645396869043051/"u003EWikimedia Community User Group Belarusu003C/au003E на u003Ca href="/wiki/Wikimedia_Community_User_Group_Belarus" title="Wikimedia Community User Group Belarus"u003Eu003Cimg alt="Facebook icon.svg" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/14px-Facebook_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/21px-Facebook_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/28px-Facebook_icon.svg.png 2x" data-file-width="256" data-file-height="256" /u003Eu003C/au003E u003Cbu003Eu003Ca rel="nofollow" class="external text" href="https://www.facebook.com/groups/1645396869043051/"u003EFacebooku003C/au003Eu003C/bu003Eu003C/centeru003Enu003C/divu003Eu003C/divu003Eu003C/divu003E";());
Вайна за незалежнасць ЗША
Jump to navigation
Jump to search
Вайна за незалежнасць ЗША | |||
Гесэнскія наёмнікі на брытанскай службе | |||
Дата | 19 красавіка 1775 —3 верасня 1783 | ||
---|---|---|---|
Месца | Усходняе ўзбярэжжа ЗША, Канада, Атлантычны акіян | ||
Вынік | Перамога ЗША | ||
Праціўнікі | |||
| |||
Страты | |||
| |||
Аўдыё, фота, відэа на Вікісховішчы |
Вайна за незалежнасць Злучаных Штатаў Амерыкі (англ.: American Revolutionary War альбо American War of Independence) вялася паміж 1775 і 1783 гадамі паміж пасяленцамі 13 паўночнаамерыканскіх калоній і Вялікабрытаніяй. Ваенныя дзеянні скончыліся ў 1781 годзе бітвай пры Ёрктаўне, афіцыйна вайна скончылася падпісаннем мірнага пагаднення ў Парыжы 3 верасня 1783 года.
Змест
1 Перад вайной
2 Пачатак вайны
3 Ход вайны
3.1 Удзельнікі з абодвух бакоў
3.2 Галоўныя падзеі 1775-77 гг.
3.3 Падзеі 1778-83 гг.
4 Гл. таксама
5 Зноскі
6 Дадатковая літаратура
Перад вайной |
Пасля Сямігадовай (Франка-індзейскай вайны адносіны паміж 13 англійскімі калоніямі і Вялікабрытаніяй пагоршыліся. Брытанскі ўрад прыняў шэраг непапулярных актаў, апратэставаных самакіраванне калоній. Двойчы ў Бостане адбыліся інцыдэнты звязаныя з пратэстам каланістаў: 5 сакавіка 1770 г. гараджане напалі на брытанскі вайсковы патруль, які адкрыў агонь, і 3 бостанцы былі забіты, потым 5 снежня 1773 г. група змагароў за незалежнасць калоній напала на караблі Ост-Індыйскай кампаніі (Бостанскае чаяпіцце). У адказ урад метраполіі прыняў яшчэ некалькі рэпрэсіўных актаў, а самакіраванне калоній выступіла супраць іх. Каланісты пачалі рыхтавацца да магчымага паўстання, ствараць апалчэнні «мінітмэнаў» і збіраць зброю. Спробы мясцовых англійскіх чыноўнікаў і некаторых рэлігійных груп, напрыклад, квакераў знайсці кампраміс, які б прымірыў калоніі і метраполію, былі праігнараваны брытанскім каралём[1].
Пачатак вайны |
Камандзір англійскай вайсковай часткі Бостана генерал Томас Гейдж атрымаў загад канфіскаваць склад бояпрыпасаў і зброі ў горадзе Канкорд. 19 красавіка 1775 г. яго людзі сустрэлі значную групу мінітмэнаў ля вёскі Лексінгтан. Калі мінітмэны адмовіліся разысціся, англічане адкрылі агонь, забілі 8 і паранілі 10 чалавек. пасля гэтага, атрад дайшоў да Канкорда і знішчыў склад (але мінітмэны паспелі разабраць адтуль зброю раней). Там англійскі атрад падвергся нападу мінітмэнаў, які цягнуўся ўвесь іх шлях да Бостана. Чырвоная ўніформа рабіла салдат лёгкай мішенню, і ў выніку брытанцы страцілі 250 чалавек забітымі і параненымі, а каланісты 93[2].
Другі Кантынентальны Кангрэс, які сабраўся ў Філадэльфіі 10 мая 1775 г., аб'явіў вайну Вялікабрытаніі 15 мая 1775 г. і прызначыў кіраўніком апалчэння каланістаў палкоўніка Джорджа Вашынгтона.
Ход вайны |
Удзельнікі з абодвух бакоў |
Брытанія | ЗША |
---|---|
гесенскія найміты | армія ЗША |
англічане | Францыя з 1778 г. |
канадскія каланісты | Іспанія з 1779 г. |
амерыканскія лаялісты | Галандыя з 1780 г. |
індзейцы |
Галоўныя падзеі 1775-77 гг. |
Восень 1775 — зіма 1776 г. Паход арміі Вашынгтона ў Квебек. пасля некаторых поспехаў, войскі Вашынгтона выбіты з Канады.
Чэрвень 1776 г. брытанскі флот на працягу месяца спрабуе захапіць Чарльзтаўн у Паўднёвай Караліне, але беспаспяхова.
4 ліпеня 1776 г. Другі Кантынентальны Кангрэс прымае Дэкларацыю незалежнасці 13 англійскіх калоній Паўночнай Амерыкі, якія праз некаторы час сталі новай федэратыўнай дзяржавай - Злучанымі Штатамі Амерыкі.
Жнівень — лістапад 1776 г. войскі Вашынгтона вядуць баі па абароне г. Нью-Ёрк, церпяць паражэнне і горад застаецца брытанскай ваеннай базай амаль да канца вайны.
26 снежня 1776 войска Вашынгтона разбівае брытанцаў у Нью Джэрсі ля Трэнтана, а 3 студзеня 1777 г. та жа у бітве ў Прынстане. Пасля гэтага значная частка ЗША пераходзіць пад кантроль Кангрэса.
У 1777 г. брытанская армія заняла Філадэльфію, і урад ЗША пакінуў горад.
17 кастрычніка 1777 г. пасля няўдалай спробы ажыццявіць аперацыю па захопу штатаў Нью-Ёрк і Новая Англія брытанскі генерал Бургойн здаўся з арміяй у некалькі тысяч чалавек.
Падзеі 1778-83 гг. |
У 1778 г. брытанцы распачалі аперацыю па захопу паўднёвых штатаў ЗША. Вайна на Поўдні хутка ператварылася ў зацяжную.
У 1778 г. Францыя перайшла ад матэрыяльнай дапамогі паўстанцам да адкрытых марскіх баёў, а у ліпні 1780 высадзіла сухапутную армію на Кантвнент.
У 1789 г. Іспанія пачала вайну з Брытаніяй за Фларыду. Але іспанцы не падтрымлівалі армію ЗША.
У 1780 г. Брытанія распачала вайну з Галадныяй, як з гандлёвым партнёрам паўстаўшых амерыканскіх калоній.
На пачатку 1781 г. брытанскія войскі на чале з Карнуэлісам пацярпелі паражэнне пад Каўпензам ў Паўднёвай Караліне і адступілі на тэрыторыю Вірджыніі. Там яны знаходзіліся ў аблозе, якую ім учынілі французы і амерыканцы.
Пасля эвакуацыі войскаў Карнуэліса на базу г. Нью Ёрк баі працягваліся летам і восенню 1781 г. 19 кастрычніка 1781 г. ў бітве пры Ёрктаўне Корнуэліс склаў зброю разам з 8000-най арміяй.
Пасля гэтага стан вайны працягваўся да 3 верасня 1783 г., калі было падпісана парыжскае мірнае пагадненне.
Гл. таксама |
- Другая вайна за незалежнасць ЗША
- Амерыканскія лаялісты
Зноскі
↑ An Outline of American History. Published by United States Information Agency, p. 70
↑ An Outline of American History. Published by United States Information Agency, p. 71
Дадатковая літаратура |
Вайна за незалежнасць ЗША на Вікісховішчы |
- The American Nation. A history, v. 8—10, N. Y., [1933];
- Bemis S. F. The diplomacy of the American Revolution, N. Y., 1935;
- Christopher Ward. The War of The Revolution. Macmillan & Co Ltd (1952). ASIN B000ELP5FA
- Christopher Ward. The Delaware Continentals 1776—1783 ASIN: B0007ECM0K* Hardy J., The first American Revolution, N. Y., 1937;
- Don Higginbotham. War of American Independence. ISBN 0-613-99800-6
- Jensen М., The new nation, A history of the United States during the confederation, 1781—1789, N. Y., 1950;
- Gipson L., The coming of the revolution. 1763—1775, N. Y., 1954.
- Morais Н., The struggle for American Freedom, N. Y., 1944;
- Jensen М., The new nation, A history of the United States during the confederation, 1781—1789, N. Y., 1950;
Дзве грамадзянскія вайны амерыканцаў Андрэй Берастоўскі. //ARCHE
Амерыканская рэвалюцыя. Ад аўтаноміі да федэратыўнай дзяржавы Андрэй Берастоўскі. // Сайт "Историческая правда"
|
Катэгорыі:
- Войны ЗША
- Войны Вялікабрытаніі
- Войны Францыі
- Войны Іспаніі
- Войны за незалежнасць
- Войны XVIII стагоддзя
- Вайна за незалежнасць ЗША
(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgPageParseReport":"limitreport":"cputime":"0.248","walltime":"0.343","ppvisitednodes":"value":1847,"limit":1000000,"ppgeneratednodes":"value":0,"limit":1500000,"postexpandincludesize":"value":77891,"limit":2097152,"templateargumentsize":"value":14658,"limit":2097152,"expansiondepth":"value":12,"limit":40,"expensivefunctioncount":"value":0,"limit":500,"unstrip-depth":"value":0,"limit":20,"unstrip-size":"value":638,"limit":5000000,"entityaccesscount":"value":1,"limit":400,"timingprofile":["100.00% 237.307 1 -total"," 57.21% 135.763 1 Шаблон:Узброены_канфлікт"," 53.91% 127.941 1 Шаблон:Картка"," 19.38% 45.986 3 Шаблон:Wikidata"," 16.90% 40.098 1 Шаблон:Commonscat"," 16.38% 38.859 1 Шаблон:Гісторыя_ЗША"," 15.19% 36.048 1 Шаблон:Навігацыя"," 13.85% 32.861 1 Шаблон:Навігацыйная_табліца"," 13.33% 31.644 1 Шаблон:Картка/Вікісховішча"," 12.10% 28.716 1 Шаблон:Wikidata/p373"],"scribunto":"limitreport-timeusage":"value":"0.069","limit":"10.000","limitreport-memusage":"value":2662039,"limit":52428800,"cachereport":"origin":"mw1264","timestamp":"20190330184908","ttl":2592000,"transientcontent":false););"@context":"https://schema.org","@type":"Article","name":"u0412u0430u0439u043du0430 u0437u0430 u043du0435u0437u0430u043bu0435u0436u043du0430u0441u0446u044c u0417u0428u0410","url":"https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B0%D0%B9%D0%BD%D0%B0_%D0%B7%D0%B0_%D0%BD%D0%B5%D0%B7%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%B6%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%86%D1%8C_%D0%97%D0%A8%D0%90","sameAs":"http://www.wikidata.org/entity/Q40949","mainEntity":"http://www.wikidata.org/entity/Q40949","author":"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects","publisher":"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":"@type":"ImageObject","url":"https://www.wikimedia.org/static/images/wmf-hor-googpub.png","datePublished":"2006-11-05T23:51:08Z","dateModified":"2018-07-23T12:13:00Z","image":"https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/7d/Us_unabhaengigkeitskrieg.jpg"(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgBackendResponseTime":141,"wgHostname":"mw1267"););