中國共産黨 中国共产党 Partíu Comunista de China
Fundador/a/es	Chen Duxiu y Li Dazhao
Presidente	Mao Zedong (1945-1976) Hua Guofeng (1976-1981) Hu Yaobang (1981-1982)
Secretaría xeneral	Xi Jinping
Fundación	30  de xunetu de 1921
Sede	Zhongnanhai, Beixín
Estáu	República Popular China
Afiliaos	87 793 000 (2014)
Ideoloxía política	Comunismu Maoísmu Socialismu con característiques chines Socialismu de mercáu
Organización de mocedá	Lliga de la Mocedá Comunista de China
Afiliación internacional	Alcuentru Internacional de Partíos Comunistes y Obreros
Páxina web	cpc.people.com.cn

El Partíu Comunista de China (PCCh; chinu simplificáu: 中国共产党, chinu tradicional: 中國共産黨, pinyin: Zhōngguó Gòngchǎndǎng, Wade-Giles: Chung-kuo Kong-chan-tang, lliteralmente «Partíu Comunista de China») ye'l partíu políticu que gobierna la República Popular China. Con más de 89 000 000 de miembros en 2017,^[1][2]convirtióse nuna de les mayores organizaciones polítiques del mundu.

Tres la so fundación en 1921, el Partíu Comunista de China convertir nuna de les formaciones polítiques más influyentes de China. En 1949, l'exércitu del partíu, denomináu Exércitu Popular de Lliberación, ganó al Partíu Nacionalista Chinu o Kuomintang (KMT) na Guerra Civil China. El líder del PCCh naquel momentu, Mao Zedong, proclamó la nueva República Popular, so la direición del Partíu Comunista.

La etapa en que Mao ocupó'l poder del Partíu Comunista y de la República Popular tuvo caracterizada por intenses campañes de reformes económiques ya ideolóxiques como'l Reblincón Alantre o la Revolución Cultural. Tres la muerte de Mao en 1976, el so socesor Hua Guofeng nun llograría caltener el poder, qu'acabaría en manos de Deng Xiaoping, líder pragmáticu qu'alteriaría la base ideolóxica del Partíu dexando una serie de reformes institucionales y económiques qu'afalaríen l'adopción de modelos económicos de desenvolvimientu de tipu capitalista. Estes reformes intensificar con el socesores de Deng Xiaoping, primero Jiang Zemin, Hu Jintao y dempués Xi Jinping, actual Secretariu Xeneral del Comité Central del Partíu Comunista de China y Presidente de la República Popular China.

Denominación |

N'español son frecuentes los dos denominaciones Partíu Comunista de China y Partíu Comunista Chinu. Anque dambes son correctes como traducción del nome chinu, les publicaciones n'español de la mesma República Popular China utilicen siempres la primer forma.

Historia |

Chen Duxiu, unu de los fundadores y primer líder del Partíu Comunista de China.

La introducción de la ideoloxía comunista en China foi obra fundamentalmente de dos homes: Chen Duxiu y Li Dazhao. Esti postreru fundara un grupu d'estudiu del marxismu na Universidá de Beixín, onde trabayaba como bibliotecariu. Precisamente na biblioteca de la Universidá de Beixín trabayaba tamién el futuru líder comunista Mao Zedong, anque paez que dambos, Mao y Li, nunca llegaron a entablar una relación personal.

Los dos actividaes polítiques de Li Dazhao llamaron l'atención de Chen Duxiu, decanu de la universidá y editor de la famosa revista reformista Nueva Mocedá. Chen convidó a Li a editar un númberu especial monográficu de Nueva Mocedá sobre'l marxismu, que finalmente se publicar na seronda de 1919. La publicación d'esti númberu de Nueva Mocedá, nun momentu en que'l movimientu de reforma política y cultural conocíu como Movimientu del Cuatro de Mayu taba en plena eclosión, atraxo a munchu llectores de la influyente revista, incluyíu'l mesmu Chen Duxiu, escontra'l marxismu.

Li Dazhao foi, d'esta manera, el introductor del marxismu como ideoloxía en China. En collaboración con Chen Duxiu, empezó a atraer a mozos comenenciudos nel marxismu y el movimientu espertó l'atención de la Xunión Soviética, qu'al traviés de la organización internacional Komintern intentaba promover el comunismu nel mundu.

Dos axentes de la Komintern, el rusu Grígori Voitinski y el chinu educáu en Siberia Yang Mingzhai, fueron unviaos por Lenin a China pa contautar con activistes marxistes. Al llegar a Beixín en 1920, entrevistar con Li Dazhao, quien-yos encamentó que falaren tamién con Chen Duxiu, coles mesmes en Shanghái. Voitinski y Yang viaxaron hasta esta ciudá, onde ufiertaron a Chen el sofitu tantu económicu como loxísticu de la Xunión Soviética pa fundar un partíu comunista.

Edificiu nel númberu 106 de l'Avenida de Wangzhi, anguaño númberu 76 de l'Avenida de Xingye, nel que s'inauguró l'I Congresu Nacional del Partíu Comunista de China.

La fundación formal del Partíu Comunista de China producir nuna xunta en Shanghái el 1 de xunetu de 1921. Chen Duxiu, que naquel momentu atópase en Cantón, nun pudo asistir a la xunta, pero foi nomáu secretariu xeneral del partíu in absentia. Unos díes dempués, el 23 de xunetu de 1921, inaugurábase, tamién en Shanghái, l'I Congresu Nacional del Partíu Comunista de China, nel que participaron dolce delegaos, ente ellos Mao Zedong, qu'aprobaron los estatutos del nuevu partíu.

Nos sos primeros años, el PCCh tuvo so la influencia total de la Komintern, que tresmitía les directrices decidíes en Moscú. Debíu al entá pequeñu númberu de siguidores del partíu y a l'ausencia en China d'una clase urbana que pudiera llevar a cabu una revolución al estilu soviéticu, la Komintern encamentó a Chen Duxiu a formar una alianza col partíu nacionalista Kuomintang de Sun Yat-sen que, anque non comunista, compartía munchos de los aspeutos revolucionarios y organizativos del leninismo.

Sicasí, la collaboración col Kuomintang viénose embaxo tres la muerte de Sun, cuando'l sector más conservador d'esi partíu, lideráu por Chiang Kai-shek, facer coles riendes del Kuomintang rompiendo la collaboración colos comunistes. Dende la so nueva posición de poder en Nankín, onde s'estableciera de nuevu la capital de la República de China en 1927, Chiang Kai-shek llanzó una ofensiva contra los comunistes, al par que'l señor de la guerra Zhang Zuolin faía lo mesmo nel norte.

Munchos comunistes, incluyíu Li Dazhao, fueron executaos. Chen Duxiu foi blancu de crítiques pola so supuesta pasividá, ya intentó alloñase de la Komintern. Sicasí, el papel de la Komintern na organización y el financiamientu del partíu yera fundamental y Chen Duxiu foi desaposiáu de los sos cargos nuna xunta d'emerxencia en Wuhan el 7 d'agostu de 1927, na que nun participó Chen, que nun pudo defendese de les acusaciones contra la so persona. Chen Duxiu convertir en líder de los trotskistas chinos ente que'l PCCh entraría nuna fase de crisis debíu al acoso del exércitu republicanu del KMT. Mientres esta dómina asocedieron dellos líderes del partíu sofitaos per Moscú, como Zhang Xiangfa, Qu Qiubai o Li Lisan que nun consiguiríen, sicasí, ameyorar la situación del Partíu.

Billete cola efixe de Lenin emitíu pola República Soviética de China.

El mozu líder Mao Zedong consiguiría, sicasí, establecer una zona so control del Partíu Comunista nuna área montascosa de les provincies de Jiangxi y de Fujian. Esta zona so gobiernu comunista sería conocida como'l sóviet de Jiangxi, magar el so nome oficial foi'l de República Soviética de China, el Estáu socialista que pretendía asoceder a la República de China como réxime políticu pa tol país.

El sóviet de Jiangxi llevó a cabu importantes reformes sociales y polítiques na pequeña zona de China sol so control, en redol a la ciudá de Ruijin. La presencia comunista na zona provocó la reacción del gobiernu de la República de China, que decidió llanzar una campaña militar contra'l sóviet de Jiangxi.

Sabiendo que l'ataque de les fuercies nacionalistes yera inminente, los líderes comunistes decidieron abandonar el sóviet de Jiangxi, entamando un enllargáu viaxe, de más d'un añu de duración, que sería conocíu como la Llarga Marcha y que pasaría a constituyir unu de los grandes afitaos hestóricos del Partíu. Al traviés d'un llargu periplu pel interior de China, los miembros del Partíu Comunista avanzaron por territorios difíciles fuxendo de les tropes republicanes. El destín del viaxe yera la zona montascosa de la provincia de Shaanxi nel norte, onde s'estableciera otra zona so control comunista, más alloñada de les rexones controlaes pol débil Gobiernu central de la República.

La Llarga Marcha marcaría coles mesmes l'ascensu al poder definitivu de Mao Zedong, en desterciu de los líderes prosoviéticos como Bo Gu y Wang Ming, pertenecientes al llamáu grupu de los 28 bolcheviques. L'acontecimientu que bastió la xubida al poder de Mao sería la Xunta de Zunyi, celebrada na llocalidá de Zunyi, na provincia de Guizhou, al empiezu de la Llarga Marcha. Nesa xunta, Zhou Enlai, unu de los principales líderes comunistes, sofitó a Mao y alloñóse del grupu de Wang Ming y Bo Gu, que víen como Mao alzar nel nuevu líder indiscutible del Partíu.

A la fin de la Llarga Marcha, el Partíu Comunista atopar nuna situación d'estrema debilidá. En perdiendo les sos bases de poder nel sur de China, los sos militantes, con Mao yá a lo más líder, atopábense aisllaos nel norte, y el Gobiernu de la República de China, lideráu por Chiang Kai-shek diba afitando'l so control sobre'l país.

Sicasí, la invasión xaponesa de China provocó un cambéu na situación. Ante la esistencia d'un enemigu común, Chiang Kai-shek viose obligáu, tres el Incidente de Xi'an, a collaborar col Partíu Comunista. La meyora de los xaponeses en territoriu chinu forzó la salida del Gobiernu de la República de China de la capital de Nankín, ocupada per Xapón, replegándose a la ciudá interior de Chongqing.

Mientres la guerra contra Xapón, los comunistes consiguiríen caltener el so control de la zona norte del interior de China, ente les provincies de Shaanxi, Gansu y Shanxi, y dende la so capital establecida na ciudá de Yan'an llograríen atraer a munchos nuevos militantes del Partíu. En 1945, el final de la Segunda Guerra Mundial supunxo la salida del exércitu xaponés de China. El Partíu Comunista facer col control d'una área estensa del norte del país y apoderábase de gran parte del material bélico abandonáu polos xaponeses na so retirada del noroeste de China. Esto punxo al Partíu Comunista nuna situación de gran fortaleza p'axustar col Kuomintang l'establecimientu d'un gobiernu d'unidá nacional.

A pesar de los intentos de mediación d'Estaos Xuníos y de la Xunión Soviética, les postures engarraes de Chiang Kai-shek y de Mao Zedong fixeron imposible l'alcuerdu, volver# a entamar l'enfrentamientu militar ente'l Gobiernu de Nankín y el Exércitu Popular de Lliberación del Partíu Comunista.

Mientres el Gobiernu de Nankín caltenía'l control sobre los principales nucleos urbanos del país, los comunistes consiguieron faese col control del mediu rural. A finales de 1948, les ciudaes del norte de China convirtiérense n'islles de poder nacionalista somorguiaes nun mediu rural so control comunista. La táctica de Mao Zedong de controlar el campu fuera un ésitu. A lo llargo de 1949, les grandes ciudaes fueron cayendo una a una so control comunista, y el Gobiernu de Nankín hubo de replegase escontra'l sur, hasta acabar na islla de Taiwán, onde se caltendría'l réxime políticu de la República de China. La victoria de los comunistes nel continente chinu llevó a la fundación, el 1 d'ochobre de 1949 de la nueva República Popular China, so la direición de Mao y el Partíu Comunista.

Tres la fundación de la nueva República Popular, Mao Zedong buscó la collaboración de la Xunión Soviética. A pesar de que'l lideralgu de Mao alloñara al comunismu chinu del soviéticu, Mao y los demás dirixentes del Partíu Comunista de China yeren conscientes de que la superpotencia soviética, pola so ideoloxía comunista, tenía de ser l'aliáu natural de la nueva China. De resultes del Tratáu d'Amistá, Alianza y Ayuda Mutua ente los dos países, robláu en febreru de 1950, el nuevu réxime chinu recibió sofitos económicos y loxísticos per parte de la Xunión Soviética de Stalin; y el Partíu Comunista de China adoptaba un modelu organizativo y económicu pal nuevu Estáu basáu en gran midida na esperiencia soviética.

En 1949, el partíu impulsa una política d'alfabetización (namái'l 20% de la población podía lleer en 1949, comparáu col 80% treinta años dempués).^[3]

El VIII Congresu Nacional del Partíu, celebráu en 1956, foi'l primer congresu nacional tres la victoria na Guerra Civil, y nél aprobáronse les directrices pa los años siguientes. Sicasí, l'aparente unidá nel senu del Partíu empezaría a entrar en crisis pocu dempués d'esti congresu. La campaña del Reblincón Alantre, promovida por Mao en contra de les opiniones de los asesores soviéticos y de munchos dirixentes comunistes chinos, resultó un fracasu económicu, y enfrentó a Mao a otros dirixentes del Partíu, amás de provocar el distanciamientu al respective de la Xunión Soviética, qu'acabaría derivando nun conflictu abiertu. Esti enfrentamientu ente los réximes chinu y soviéticu, la Rotura Sinón-Soviética, llegaría a poner a China en cantu de la guerra cola Xunión Soviética.

L'aislamientu internacional del réxime chinu y les lluches pol poder marcaríen la evolución del Partíu Comunista mientres los años 1960 y la primer metá de los años 1970. Tres el fracasu del Reblincón Alantre, Mao viose apostráu nel aparatu del Estáu, dexando'l puestu de presidente de la República Popular China a Liu Shaoqi, y calteniendo namái'l so cargu de presidente del Partíu. Dende esta posición, Mao, al pie de la so esposa Jiang Qing y al líder del Exércitu Lin Biao, llanzaría la Revolución Cultural, campaña de recuperación de la ortodoxa ideolóxica del Partíu que foi interpretada como una manifestación más de les lluches pol poder mientres aquellos años. La Revolución Cultural tuvo de resultes la salida del poder, tantu del Partíu como del Estáu, de dirixentes como Liu Shaoqi y Deng Xiaoping. Por cuenta de los enfrentamientos internos mientres estos años, l'IX Congresu Nacional del Partíu nun se celebraría hasta setiembre de 1969. L'IX Congresu marcó la victoria de Mao y Lin Biao nel bracéu pol poder. La xefatura d'Estáu foi abolida y Mao, na so condición de presidente del Partíu, convertir de nuevu nel máximu dirixente del país.

Les lluches pol poder siguiríen, sicasí, nos años siguientes. Lin Biao sería responsable de siquier dos intentos de golpe d'Estáu contra Mao y acabaría morriendo nun accidente d'aviación cuando intentaba fuxir del país camín de Moscú. La esposa de Mao, Jiang Qing, al pie de los sos siguidores, formaríen el grupu de dirixentes del Partíu que más tarde sería conocíu despectivamente como la Banda de los Cuatro. N'agostu de 1973, celebróse'l X Congresu Nacional del Partíu, que confirmó la llinia ideolóxica de la Revolución Cultural y confirmaba el poder de Jiang Qing y los sos collaboradores.

Sicasí, tres la muerte de Mao, el socesor escoyíu por ésti, Hua Guofeng, fadría arrestar a la Banda de los Cuatro, y dexaría el regresu al poder de dirixentes que fueren estremaos mientres la Revolución Cultural. Precisamente'l principal d'estos dirixentes, Deng Xiaoping, que gociaba d'una base de sofitos enforma mayor que'l casi desconocíu Hua, acabaría faciéndose col poder nel Partíu y nel Estáu. En 1977, el XI Congresu Nacional del Partíu condergaba los acontecimientos de la Revolución Cultural, atribuyendo a la Banda de los Cuatro tou la responsabilidá de los errores cometíos. Esta rotura colos años precedentes confirmar con mayor claridá un añu dempués, n'avientu de 1978, cuando se celebró la III Sesión Plenaria del XI Congresu Nacional. Nesa xunta, que confirmó la irrupción de Deng Xiaoping como nuevu home fuerte del Partíu, condergar de manera esplícita la Revolución Cultural, que foi calificada de "catástrofe" y repitiéronse les manifestaciones de condena contra Lin Biao y la Banda de los Cuatro. La nueva llinia oficial del Partíu aseguraba que Mao cometiera errores, pero atribuyía la responsabilidá principal de los mesmos a los sos siguidores, respetando la figura de Mao como gran líder revolucionariu.

A partir del XI Congresu, empecipióse una etapa d'estabilidá política, derivada del firme control del Partíu por Deng Xiaoping, que siguió hasta l'actualidá. Dende 1978, los congresos nacionales del partíu viniéronse celebrando con regularidá cada cinco años, y les llinies maestres tantu polítiques como económiques marcaes por Deng Xiaoping fueron calteníes polos sos socesores al frente tantu del Partíu como del Estáu, Jiang Zemin y Hu Jintao. La mayor crisis a la qu'hubo d'enfrentase'l Partíu Comunista nestos años foi ensin dulda la que se derivó de les protestes de la Plaza de Tian'anmen de 1989. El desenllaz d'estes protestes, nes que morrieron cientos de manifestantes tres la intervención del Exércitu, supunxo la salida del poder de dirixentes como Zhao Ziyang, y convirtió a Jiang Zemin nel socesor de Deng Xiaoping.

El mancomún ideolóxicu del Partíu, basáu nel marxismu-leninismo y el pensamientu de Mao Zedong, foi ampliáu nos últimos años col pensamientu de Deng Xiaoping y la teoría de la Triple Representatividá de Jiang Zemin. D'esta manera, el Partíu caltuvo la evolución de la so ideoloxía, según el respetu a los sos dirixentes, incorporando a la so doctrina les idees de los líderes más recién.

Organización |

A la cabeza del Partíu Comunista atópase'l Comité Central, formáu per alredor de 80 miembros escoyíos pol Congresu Nacional del Partíu Comunista de China, que se convoca cada cinco años. Un grupu más amenorgáu de miembros d'esti Comité Central, na actualidá 24, constitúi'l Buró Políticu, dientro del cual esiste de la mesma un órganu de poder más acutáu formáu polos nueve miembros del Comité Permanente del Buró Políticu. A estos nueve miembros del Comité Permanente considérase-yos davezu los homes más poderosos del réxime y la mayoría d'ellos desempeñen tamién funciones de gobiernu nel aparatu del Estáu. Encabezando'l Comité Permanente atópase'l Secretariu Xeneral del Comité Central del Partíu Comunista de China secretariu xeneral. La figura del presidente del Partíu, qu'ocupara Mao Zedong, foi abolida en 1982.

El Partíu Comunista de China cuenta con dos organizaciones xuveniles, el Cuerpu de Mozos Pioneros de China, pa neños, y la Lliga de la Mocedá Comunista de China.

Congresos nacionales |

Bandera del Partíu, espuesta na see onde se celebró l'I Congresu en 1921.

El Congresu Nacional del Partíu Comunista de China convocar na actualidá cada cinco años, y mientres el mesmu escuéyese al Comité Central del partíu, amás d'aldericase y aprobase les normes internes del Partíu. El XVII Congresu Nacional, celebráu en 2007, foi l'últimu congresu nacional, del que procede l'actual Comité Central. El XVIII Congresu ta previstu pa finales de 2012.

Ideoloxía |

El Partíu Comunista de China ye una de les mayores organizaciones polítiques del mundu y na actualidá cunta con más de 70 millones de miembros. Tien presencia en tolos ámbitos de la vida de la República Popular China, controlando los distintos niveles de gobiernu, los llugares de trabayu y les instituciones d'enseñanza.

Na dómina de Mao Zedong, la principal diferencia ente'l comunismu chinu y el d'inspiración soviética que s'estendió por Europa y otres partes del mundu aniciaba na distinta visión de los papeles de la clase llabradora y la de los trabayadores urbanos. Ente que los comunistes soviéticos resabiaben del espíritu revolucionariu de los llabradores, viendo a'l trabayadores urbanos como la clase capaz d'enfrentase al poder burgués, Mao vio n'el llabradores al auténticu motor de la revolución. Esta visión del mundu rural como'l que tenía d'alzase contra los poderes establecíos foi la principal aportación de Mao al pensamientu comunista. Munchos movimientos comunistes, sobremanera n'Asia y América Llatina, tomaron esta idea del maoísmu considerando al campesinado como la clase social que tien de remontase contra'l poder y algamar l'ideal de la dictadura del proletariáu.

Esta visión ideolóxica camudó sustancialmente cola xubida al poder de Deng Xiaoping, máximu líder chinu práuticamente dende la muerte de Mao en 1976 hasta'l so fallecimientu en 1997. Deng impulsó una serie de reformes económiques que supunxeron la entrada en China d'inversiones d'empreses estranxeres y la creación d'empreses privaes dientro del país. Esta apertura económica de los trés últimes décades alterió la base ideolóxica del Partíu, que foi abandonando les idees comunistes tradicionales representaes pol pensamientu de Mao y asumiendo como válidu'l modelu económicu capitalista. La ideoloxía del Partíu derivó nesti sentíu escontra un modelu autoritariu con un fuerte componente nacionalista. Esta deriva ideolóxica foi formalizada na teoría ideolóxica de la triple representatividá de Jiang Zemin, el socesor de Deng nel poder tanto nel Estáu chinu como nel PCCh, y que supunxo l'almisión d'empresarios como miembros del Partíu nos últimos años. Esti fondu tresformamientu ideolóxicu siguió con el socesores de Jiang, l'actual Secretariu Xeneral del Comité Central del Partíu Comunista de China Secretariu Xeneral del PCCh Xi Jinping y el so predecesor Hu Jintao, so que los sos mandatos intensificar les reformes políticu y económicu.

Sicasí, hai bastantes especialistes nel marxismu que cunten que anguaño China atopar nuna fase similar a la de la Nueva Política Económica nos primeros años de la URSS, asitiando'l capitalismu para, una vegada superada esa fase de transición, poder dar el saltu definitivu a un modelu socialista afitáu.

Ver tamién |

• Comunismu


• Hestoria de la República de China (1912 - 1949)


• Hestoria de la República Popular China


• Política de la República Popular China

Referencies |

Bibliografía |

• 
  Fairbank, John King. China, una nueva hestoria, Editorial Andrés Bellu, Barcelona, 1997 (ISBN 84-89691-05-3).


• Hsü, Immanuel C. Y. The Rise of Modern China, 6th edition, Oxford University Press, Oxford, 1999 (ISBN 0-19-512504-5).


• Spence, Jonathan D. The Search for Modern China, W. W. Norton and Company, Nueva York, 1999 (ISBN 0-393-30780-8).

Enllaces esternos |

• 
  Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Partíu Comunista de China.


• 
  El Partíu Comunista de China de 1949 a 1978 (artículu na web de la Embaxada de la República Popular China n'España).


• 
  Partíu gobernante de China (información na páxina oficial china.org.cn).


• 
  80 años del Partíu Comunista de China (amplia información histórica na web del Diariu del Pueblu).


• 
  Communist Party of China (información n'inglés en Chinatoday.com).


• 
  Páxina de noticies del Partíu Comunista de China (En chinu)