Ян Станкевіч Змест Біяграфічны нарыс | Навуковая дзейнасць | Творы | Зноскі Спасылкі | Навігацыя[d]«Крыўя-Беларусь у мінуласьці»«Курс гісторыі Крывіі-Беларусі»«Этнаграфічныя й гістарычныя тэрыторыі й граніцы Беларусі»«Повесьці й апавяданьні беларускіх (крывіцкіх) летапісцаў»«Беларускія плямёны»Беларуская лацінка ад Яна Станкевіча1033950400000 0001 1638 9637n83214760mzk200844316912992293508384811849637266
АсобыПостаці навукі паводле алфавітаНарадзіліся 26 лістападаНарадзіліся ў 1891 годзеНарадзіліся ў АрлянятахПамерлі 16 жніўняПамерлі ў 1976 годзеПамерлі ў Нью-ДжэрсіПахаваныя на Беларускіх могілках у Саўт-РыверыВыкладчыкі Варшаўскага ўніверсітэтаДактары філалагічных навукНавучэнцы Віленскай беларускай гімназііВыпускнікі Карлава ўніверсітэтаЧлены Беларускага навуковага таварыства (1918)Памерлі 16 ліпеняПостаці беларускай палітыкіПостаці беларускага мовазнаўстваУдзельнікі Першага Усебеларускага з’ездаУдзельнікі Другога Усебеларускага кангрэса
АрлянятыАшмянскі павет16 ліпеня19761-ю сусветную вайнуз'езда беларускіх нацыянальных арганізацыйМінску1917ВільніБеларускага навуковага таварыстваВіленскай беларускай радыРады БНРЛітоўскай ТарыбыЛітоўска-Беларускай ССРВіленскую беларускую гімназію1921Карлаў універсітэтПразе1926Варшаўскім універсітэце19281932Універсітэце Стэфана Баторыя19271940Сейму Польшчы1940ВаршавуБеларускага камітэтаВ. ІваноўскімПартыя беларускіх нацыяналістаў1941МенскуБеларускай народнай самапомачыБеларускай незалежніцкай партыіБеларускай цэнтральнай радыБеларускага навуковага таварыствагісторыю БеларусіДругім Усебеларускім кангрэсе1944ГерманііБеларускага навуковага таварыства1949ЗШАБеларуска-амерыканскага задзіночанняБацькаўшчына«Беларус»С. СтанкевічамВялікалітоўскага фонду імя Л. Сапегі
(function()var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node)node.outerHTML="u003Cdiv class="mw-dismissable-notice"u003Eu003Cdiv class="mw-dismissable-notice-close"u003E[u003Ca tabindex="0" role="button"u003Eне паказвацьu003C/au003E]u003C/divu003Eu003Cdiv class="mw-dismissable-notice-body"u003Eu003Cdiv id="localNotice" lang="be" dir="ltr"u003Eu003Ccenteru003Eu003Cspan class="plainlinks"u003EСачыце за Беларускай Вікіпедыяй на u003Ca href="https://www.facebook.com/be.wikipedia" rel="nofollow"u003Eu003Cimg alt="Facebook icon.svg" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/14px-Facebook_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/21px-Facebook_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/28px-Facebook_icon.svg.png 2x" data-file-width="256" data-file-height="256" /u003Eu003C/au003E u003Cbu003Eu003Ca rel="nofollow" class="external text" href="https://www.facebook.com/be.wikipedia"u003EFacebooku003C/au003Eu003C/bu003E, u003Ca href="http://twitter.com/#!/be_wikipedia" rel="nofollow"u003Eu003Cimg alt="Twitter.svg" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/Twitter.svg/14px-Twitter.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/Twitter.svg/21px-Twitter.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/Twitter.svg/28px-Twitter.svg.png 2x" data-file-width="256" data-file-height="256" /u003Eu003C/au003E u003Cbu003Eu003Ca rel="nofollow" class="external text" href="http://twitter.com/#!/be_wikipedia"u003ETwitteru003C/au003Eu003C/bu003E, u003Ca href="https://www.instagram.com/be.wikipedia/" rel="nofollow"u003Eu003Cimg alt="Instagram.svg" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Instagram.svg/14px-Instagram.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Instagram.svg/21px-Instagram.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Instagram.svg/28px-Instagram.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /u003Eu003C/au003E u003Cbu003Eu003Ca rel="nofollow" class="external text" href="https://www.instagram.com/be.wikipedia/"u003EInstagramu003C/au003Eu003C/bu003E і u003Ca href="http://vk.com/be.wikipedia" rel="nofollow"u003Eu003Cimg alt="V Kontakte Russian V.png" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/V_Kontakte_Russian_V.png/14px-V_Kontakte_Russian_V.png" decoding="async" width="14" height="14" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/V_Kontakte_Russian_V.png/21px-V_Kontakte_Russian_V.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/V_Kontakte_Russian_V.png/28px-V_Kontakte_Russian_V.png 2x" data-file-width="415" data-file-height="415" /u003Eu003C/au003E u003Cbu003Eu003Ca rel="nofollow" class="external text" href="http://vk.com/be.wikipedia"u003EУ Кантакцеu003C/au003Eu003C/bu003Eu003C/spanu003E! u003Cbr /u003EТаксама ёсць старонка u003Ca rel="nofollow" class="external text" href="https://www.facebook.com/groups/1645396869043051/"u003EWikimedia Community User Group Belarusu003C/au003E на u003Ca href="/wiki/Wikimedia_Community_User_Group_Belarus" title="Wikimedia Community User Group Belarus"u003Eu003Cimg alt="Facebook icon.svg" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/14px-Facebook_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/21px-Facebook_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/28px-Facebook_icon.svg.png 2x" data-file-width="256" data-file-height="256" /u003Eu003C/au003E u003Cbu003Eu003Ca rel="nofollow" class="external text" href="https://www.facebook.com/groups/1645396869043051/"u003EFacebooku003C/au003Eu003C/bu003Eu003C/centeru003Enu003C/divu003Eu003C/divu003Eu003C/divu003E";());
Ян Станкевіч
Jump to navigation
Jump to search
Ян Станкевіч | |
Дата нараджэння | 26 лістапада 1891(1891-11-26) |
---|---|
Месца нараджэння |
|
Дата смерці | 16 жніўня 1976(1976-08-16) (84 гады) |
Месца смерці |
|
Месца пахавання |
|
Грамадзянства |
|
Род дзейнасці | мовазнавец, гісторык |
Навуковая сфера | гісторыя, мовазнаўства |
Месца працы |
|
Навуковая ступень | доктар філалагічных навук |
Альма-матар |
|
Член у |
|
Творы у Вікікрыніцах |
Ян (Янка) Станкевіч (26 лістапада 1891, в. Арляняты, Ашмянскі павет — 16 ліпеня 1976; Псеўданімы: Брачыслаў Скарыніч) — беларускі мовазнаўца, гісторык, палітычны дзеяч. Доктар славянскай гісторыі і філалогіі (1926).
Змест
1 Біяграфічны нарыс
2 Навуковая дзейнасць
3 Творы
3.1 Кнігі, брашуры
3.2 Артыкулы
4 Зноскі
5 Спасылкі
Біяграфічны нарыс |
У 1-ю сусветную вайну ў дзеючай расійскай арміі. Удзельнік з'езда беларускіх нацыянальных арганізацый у Мінску (сакавік 1917), з'езда настаўнікаў Мінскай губерні (май 1917). З снежня 1917 у Вільні, удзельнік стварэння Беларускага навуковага таварыства, у студзені 1918 абраны ў склад Віленскай беларускай рады, удзельнічаў у сесіі Рады БНР у Мінску (24-25.3.1918). У лістападзе 1918 кааптаваны ў склад Літоўскай Тарыбы. Пасля прыходу ў Вільню Чырвонай Арміі працаваў у літаратурна-выдавецкім аддзеле Наркамасветы Літоўска-Беларускай ССР, загадваў беларускім выдавецтвам «Веда». У час польска-савецкай вайны 1919—1920 гадоў член Цэнтральнай беларускай рады Віленшчыны і Гродзеншчыны, прэзідыума Беларускай цэнтральнай школьнай рады.
Скончыў Віленскую беларускую гімназію (1921), Карлаў універсітэт у Празе (1926). Доктар славянскай філалогіі і гісторыі (1926). Працаваў выкладчыкам беларускай мовы ў Варшаўскім універсітэце (1928—1932) і Універсітэце Стэфана Баторыя ў Вільні (1927—1940). Друкаваўся ў часопісе «Крывіч», заходнебеларускіх выданнях.
Я. Станкевіч быў паслом Сейму Польшчы (1928—1930). Як палітык з'яўляўся прыхільнікам польска-беларускага збліжэння, за што яго не раз крытыкавалі беларускія групоўкі.
У 1940 Янка Станкевіч выехаў у Варшаву, дзе далучыўся да дзейнасці Беларускага камітэта. Я. Станкевіч супрацоўнічаў з В. Іваноўскім, наладзіў кантакты з польскім антыфашысцкім падполлем, стварыў канспірацыйную групу пад назвай Партыя беларускіх нацыяналістаў (ПБН). Стратэгічнай мэтай гэтай дзейнасці з'яўлялася адбудова беларускай дзяржаўнасці ў апоры на Польшчу.
З восені 1941 Я. Станкевіч жыў у Менску, куды перамясціўся і ЦК ПБН, нядоўга працаваў у школьным аддзеле Мінскай управы. Станкевіч быў членам Беларускай народнай самапомачы, Беларускай незалежніцкай партыі, навуковага аддзела Беларускай цэнтральнай рады, адным з заснавальнікаў Беларускага навуковага таварыства. Выкладаў гісторыю Беларусі ў падафіцэрскай школе паліцыі ў Мінску. Прымаў удзел у Другім Усебеларускім кангрэсе.
З 1944 Я. Станкевіч апынуўся на эміграцыі. У Германіі ён аднавіў дзейнасць Беларускага навуковага таварыства. З 1949 Я. Станкевіч жыў у ЗША, удзельнічаў у працы Беларуска-амерыканскага задзіночання, Беларуска-амерыканскага звязу, выдаваў часопіс «Веда», «Незалежнік», супрацоўнічаў з Беларускім інстытутам навукі і мастацтва і яго выданнем «Запісы», часопісам «Сяўбіт», газетай «Бацькаўшчына» (Мюнхен), «Беларус» (Нью-Ёрк) і інш. Заснавальнік (разам са С. Станкевічам) Вялікалітоўскага фонду імя Л. Сапегі.
Навуковая дзейнасць |
Я. Станкевіч аўтар прац па беларускай гісторыі, гістарыяграфіі, мовазнаўстве («Месца беларускага языка сярод іншых славянскіх языкоў і час яго ўзнікнення», 1930; «Час узнікнення беларускага і ўкраінскага народаў», 1931; «Крыўя-Беларусь у мінуласці», 1942; «Этнаграфічная і гістарычная тэрыторыі і граніцы Беларусі», 1953, на беларускай і англійскай мовах; «3 гісторыі Беларусі»,1958; Mova rukapisu Al Kitab. Kryvickaha muzeju Jvana Łuckieviča u Vilni. Čaść 1. Fonetyka, New York, 1954; «Нарысы з гісторыі Вялікалітвы-Беларусі», 1978). Беларусь называў Крывіяй (зыходзячы з «крывіцкай» канцэпцыі этнагенезу беларусаў) ці Вялікалітвой. Транслітарыраваў кітаб 1-й паловы 18 ст.(Кітаб Івана Луцкевіча). Падрыхтаваў «Беларуска-расійскі (Вялікалітоўска-расійскі) слоўнік» (выд. ў 1990).
Творы |
Кнігі, брашуры |
- Беларускія мусульмане і беларуская літаратура арабскім пісьмом. Вільня, 1933 (3-е выд. Мн., 1991);
- Гістарычны творы / Ян Станкевіч. — Менск: Энцыклапедыкс, 2003. — 772 с. — ISBN 985-6599-77-6.
- Гісторыя беларускага языка. Вільня, 1939 (рэпр. выд.: Мн., 1992);
- Друкары Иван Хведаровіч Рагаза а Пётра Мсьціславец. Нью Ёрк, 1969;
- 3 украінскіх дачыненняў да Вялікалітвы-Беларусі. Нью Ёрк, 1970;
- Зьмена граматыкі беларускага яэыка ў БСРР. Вільня, 1936 (рэпр. выд.: Мн., 1991);
- Кніжка вучыцца чытаць і пісаць лацінкаю (Мн., 1943).
- Крыўя-Беларусь у мінуласці / Ян Станкевіч. — Вільня — Беласток: Інстытут беларусістыкі — Беларускае гістарычнае таварыства, 2010. — 772 с. — ISBN 83-60456-22-4.
- Курс гісторыі Крывіі — Беларусі. — Прага, 1941.
- Лемантар пераходны з лацініцы на кірыліцу (Мн., 1942);
Артыкулы |
- Беларускія плямёны і jіхняе расьсяленьне / Я. Станкевіч // Родная мова. — 1930. — № 1 — 2. — С.; № 3 — 4. — С.[1]
- Гісторыя Беларусі і расейская чорная сотня // Спадчына. — 1998. — № 2. — С.
- Повесьці й апавяданьні беларускіх (крывіцкіх) летапісцаў / Я. Станкевіч // Маладая Беларусь. Кн. I. — Вільня, 1936. — С.
Зноскі
↑ Перадрук:
Спасылкі |
- «Крыўя-Беларусь у мінуласьці»
- «Курс гісторыі Крывіі-Беларусі»
- «Этнаграфічныя й гістарычныя тэрыторыі й граніцы Беларусі»
- «Повесьці й апавяданьні беларускіх (крывіцкіх) летапісцаў»
- «Беларускія плямёны»
Беларуская лацінка ад Яна Станкевіча // Историческая правда
|
Катэгорыі:
- Асобы
- Постаці навукі паводле алфавіта
- Нарадзіліся 26 лістапада
- Нарадзіліся ў 1891 годзе
- Нарадзіліся ў Арлянятах
- Памерлі 16 жніўня
- Памерлі ў 1976 годзе
- Памерлі ў Нью-Джэрсі
- Пахаваныя на Беларускіх могілках у Саўт-Рыверы
- Выкладчыкі Варшаўскага ўніверсітэта
- Дактары філалагічных навук
- Навучэнцы Віленскай беларускай гімназіі
- Выпускнікі Карлава ўніверсітэта
- Члены Беларускага навуковага таварыства (1918)
- Памерлі 16 ліпеня
- Постаці беларускай палітыкі
- Постаці беларускага мовазнаўства
- Удзельнікі Першага Усебеларускага з’езда
- Удзельнікі Другога Усебеларускага кангрэса
(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgPageParseReport":"limitreport":"cputime":"2.568","walltime":"5.016","ppvisitednodes":"value":3048,"limit":1000000,"ppgeneratednodes":"value":0,"limit":1500000,"postexpandincludesize":"value":70622,"limit":2097152,"templateargumentsize":"value":7876,"limit":2097152,"expansiondepth":"value":27,"limit":40,"expensivefunctioncount":"value":31,"limit":500,"unstrip-depth":"value":0,"limit":20,"unstrip-size":"value":261,"limit":5000000,"entityaccesscount":"value":30,"limit":400,"timingprofile":["100.00% 4934.953 1 -total"," 94.32% 4654.413 1 Шаблон:Навуковец"," 94.08% 4642.956 1 Шаблон:Картка"," 42.29% 2087.044 1 Шаблон:Wikidata/p27"," 34.09% 1682.197 1 Шаблон:Wikidata/p20"," 7.31% 360.817 13 Шаблон:Wikidata"," 3.72% 183.371 1 Шаблон:Wikidata/p19"," 3.02% 149.045 1 Шаблон:Вонкавыя_спасылкі"," 1.71% 84.495 1 Шаблон:МН"," 1.56% 77.138 1 Шаблон:Лакаціў"],"scribunto":"limitreport-timeusage":"value":"2.321","limit":"10.000","limitreport-memusage":"value":24837619,"limit":52428800,"limitreport-logs":"formatPlaceWithQualifiers(..., P19)nGet time boundaries for P569...nGet time boundaries for P569... Got 1 date claim(s)nTime boundaries for P569 are -2464560000000 and -2464473600001nformatPlaceWithQualifiers(..., P20)nGet time boundaries for P570...nGet time boundaries for P570... Got 1 date claim(s)nTime boundaries for P570 are 209001600000 and 209087999999nformatPlaceWithQualifiers(..., P119)nGet time boundaries for P570...nGet time boundaries for P570... Got 1 date claim(s)nTime boundaries for P570 are 209001600000 and 209087999999nLoaded datatype wikibase-item of P21 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/confignLoaded datatype wikibase-item of P184 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/confignLoaded datatype wikibase-item of P802 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/confign","cachereport":"origin":"mw1308","timestamp":"20190417045221","ttl":2592000,"transientcontent":false););"@context":"https://schema.org","@type":"Article","name":"u042fu043d u0421u0442u0430u043du043au0435u0432u0456u0447","url":"https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%AF%D0%BD_%D0%A1%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%BA%D0%B5%D0%B2%D1%96%D1%87","sameAs":"http://www.wikidata.org/entity/Q3917272","mainEntity":"http://www.wikidata.org/entity/Q3917272","author":"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects","publisher":"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":"@type":"ImageObject","url":"https://www.wikimedia.org/static/images/wmf-hor-googpub.png","datePublished":"2007-09-18T20:20:16Z","dateModified":"2019-01-16T17:06:33Z","image":"https://upload.wikimedia.org/wikipedia/be/1/1a/%D0%AF._%D0%A1%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%BA%D0%B5%D0%B2%D1%96%D1%87.jpg","headline":"u0431u0435u043bu0430u0440u0443u0441u043au0456 u043cu043eu0432u0430u0437u043du0430u045eu0446u0430"(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgBackendResponseTime":130,"wgHostname":"mw1248"););