Маляцічы (Крычаўскі раён) Змест Назва | Гісторыя | Насельніцтва | Эканоміка | Вядомыя асобы | Турыстычная інфармацыя | Зноскі Літаратура | Спасылкі | НавігацыяHGЯOHGЯODJVUКраткий топонимический словарь БелоруссииМолятичи942Святыні ордэна прапаведнікаў942мяст. МаляцічыМаляцічы: «Працуюць. Малайцы! І бяз грошай можна рабіць»пп
Маляціцкі сельсаветНаселеныя пункты Крычаўскага раёнаАграгарадкі Магілёўскай вобласціНаселеныя пункты паводле алфавітаМаляцічы (Крычаўскі раён)
трансліт.руск.аграгарадокКрычаўскім раёнеМагілёўскай вобласціМаляціцкага сельсавета1997КрычавачыгуначнагаОршаКрычаўЕрмакоўкаКрычаўXVIII ст.С. Богуш-Сестранцэвічбазілікі Св. ПятраРымеВ. ЖучкевічасялоМсціслаўскага ваяводства163916841706Вялікую Паўночную вайну17001721Чорная НатапаКрычаўскімпершага падзелу Рэчы Паспалітай1772Расійскай імперыіМагілёўскай губерніС. Богушу-Сестранцэвічабазілікі Св. ПятраРыме1780вызваленчага паўстання183018311835Маскоўскага патрыярхату1880млынXIXXX19101 студзеня1919Беларускай ССР16 студзеняРСФСР1924БССР19341940Вялікай Айчыннай вайны1972
(function()var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node)node.outerHTML="u003Cdiv class="mw-dismissable-notice"u003Eu003Cdiv class="mw-dismissable-notice-close"u003E[u003Ca tabindex="0" role="button"u003Eне паказвацьu003C/au003E]u003C/divu003Eu003Cdiv class="mw-dismissable-notice-body"u003Eu003Cdiv id="localNotice" lang="be" dir="ltr"u003Eu003Ccenteru003Eu003Cspan class="plainlinks"u003EСачыце за Беларускай Вікіпедыяй на u003Ca href="https://www.facebook.com/be.wikipedia" rel="nofollow"u003Eu003Cimg alt="Facebook icon.svg" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/14px-Facebook_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/21px-Facebook_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/28px-Facebook_icon.svg.png 2x" data-file-width="256" data-file-height="256" /u003Eu003C/au003E u003Cbu003Eu003Ca rel="nofollow" class="external text" href="https://www.facebook.com/be.wikipedia"u003EFacebooku003C/au003Eu003C/bu003E, u003Ca href="http://twitter.com/#!/be_wikipedia" rel="nofollow"u003Eu003Cimg alt="Twitter.svg" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/Twitter.svg/14px-Twitter.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/Twitter.svg/21px-Twitter.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/Twitter.svg/28px-Twitter.svg.png 2x" data-file-width="256" data-file-height="256" /u003Eu003C/au003E u003Cbu003Eu003Ca rel="nofollow" class="external text" href="http://twitter.com/#!/be_wikipedia"u003ETwitteru003C/au003Eu003C/bu003E, u003Ca href="https://www.instagram.com/be.wikipedia/" rel="nofollow"u003Eu003Cimg alt="Instagram.svg" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Instagram.svg/14px-Instagram.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Instagram.svg/21px-Instagram.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Instagram.svg/28px-Instagram.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /u003Eu003C/au003E u003Cbu003Eu003Ca rel="nofollow" class="external text" href="https://www.instagram.com/be.wikipedia/"u003EInstagramu003C/au003Eu003C/bu003E і u003Ca href="http://vk.com/be.wikipedia" rel="nofollow"u003Eu003Cimg alt="V Kontakte Russian V.png" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/V_Kontakte_Russian_V.png/14px-V_Kontakte_Russian_V.png" decoding="async" width="14" height="14" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/V_Kontakte_Russian_V.png/21px-V_Kontakte_Russian_V.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/V_Kontakte_Russian_V.png/28px-V_Kontakte_Russian_V.png 2x" data-file-width="415" data-file-height="415" /u003Eu003C/au003E u003Cbu003Eu003Ca rel="nofollow" class="external text" href="http://vk.com/be.wikipedia"u003EУ Кантакцеu003C/au003Eu003C/bu003Eu003C/spanu003E! u003Cbr /u003EТаксама ёсць старонка u003Ca rel="nofollow" class="external text" href="https://www.facebook.com/groups/1645396869043051/"u003EWikimedia Community User Group Belarusu003C/au003E на u003Ca href="/wiki/Wikimedia_Community_User_Group_Belarus" title="Wikimedia Community User Group Belarus"u003Eu003Cimg alt="Facebook icon.svg" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/14px-Facebook_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/21px-Facebook_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/28px-Facebook_icon.svg.png 2x" data-file-width="256" data-file-height="256" /u003Eu003C/au003E u003Cbu003Eu003Ca rel="nofollow" class="external text" href="https://www.facebook.com/groups/1645396869043051/"u003EFacebooku003C/au003Eu003C/bu003Eu003C/centeru003Enu003C/divu003Eu003C/divu003Eu003C/divu003E";());
Маляцічы (Крычаўскі раён)
Jump to navigation
Jump to search
У гэтага паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Маляцічы (значэнні).| Аграгарадок Маляцічы  Касцёл Св. Станіслава, знішчаны бальшавікамі
Маляцічы на карце Беларусі ±    | ||||||||||||||||||||
Маляцічы на Вікісховішчы |
Маля́цічы[1] (трансліт.: Maliacičy, руск.: Малятичи) — аграгарадок у Крычаўскім раёне Магілёўскай вобласці. Уваходзіць у склад Маляціцкага сельсавета. Насельніцтва 443 чал. (1997). Знаходзяцца за 25 км на паўночны захад ад Крычава, за 1 км ад чыгуначнага раз'езду Маляцічы (лінія Орша — Крычаў); на шашы Ермакоўка — Крычаў.
У кан. XVIII ст. архібіскуп С. Богуш-Сестранцэвіч збудаваў тут касцёл Святога Станіслава — паменшаную ў 32 разы копію базілікі Св. Пятра ў Рыме[2].
Змест
1 Назва
2 Гісторыя
3 Насельніцтва
3.1 Інфраструктура
4 Эканоміка
5 Вядомыя асобы
6 Турыстычная інфармацыя
6.1 Славутасці
6.2 Страчаная спадчына
7 Зноскі
8 Літаратура
9 Спасылкі
Назва |
На думку беларускага географа В. Жучкевіча, тапонім «Маляцічы» ўтварыўся ад прозвішча Маляціч з асновай «моль»[3]. Паводле падання, назва паселішча пайшла ад слова «немаўля»: першыя пасяленцы былі невялікага росту.
Таксама сустракаецца форма назвы Малятычы.
Гісторыя |
Першы пісьмовы ўспамін пра Маляцічы (Малецічы) як сяло ў складзе Мсціслаўскага ваяводства датуецца 1639. У гэты час тут было 13 двароў, дзейнічаў касцёл. У 1684 Маляцічы сталі цэнтрам маёнтку і воласці, у 1706 атрымалі статус мястэчка.
У Вялікую Паўночную вайну (1700—1721) каля Маляцічаў на рацэ Чорная Натапа расійскае войска пад камандаю М. Галіцына разбіла авангард шведскай арміі. За гэты бой М. Галіцына ўзнагародзілі ордэнам Андрэя Першазванага, а ў гонар перамогі выбілі медаль (захоўваецца ў Крычаўскім краязнаўчым музеі).
У выніку першага падзелу Рэчы Паспалітай (1772) Маляцічы апынуліся ў складзе Расійскай імперыі, дзе сталі цэнтрам воласці Чэрыкаўскага павета Магілёўскай губерні. Мясціна знаходзілася ва ўладанні архібіскупа, потым мітрапаліта С. Богушу-Сестранцэвіча, які збудаваў тут новы касцёл — паменшаную ў 32 разы копію базілікі Св. Пятра ў Рыме. Станам на 1780 у мястэчку было 40 двароў.
Панарама мястэчка, пач. XX ст.
Па здушэнні вызваленчага паўстання (1830—1831) у 1835 расійскія ўлады гвалтоўна перарабілі Маляціцкі касцёл у царкву Маскоўскага патрыярхату. На 1880 у мястэчку было 62 двары, існавалі вадзяны млын, сукнавальня, лячэбніца, народнае вучылішча, царква, малітоўная школа, 10 крамаў. У кан. XIX — пач. XX стст. працавалі земскае вучылішча, бальніца, пры школе існаваў інтэрнат, які абслугоўвалі кухарка і вадавоз. На 1910 — было 110 двароў.
1 студзеня 1919 згодна з пастановай I з'езду КП(б) Беларусі Маляцічы ўвайшлі ў склад Беларускай ССР, аднак 16 студзеня Масква адабрала мястэчка разам з іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі ў склад РСФСР. У 1924 Маляцічы вярнулі БССР, дзе яны сталі цэнтрам сельсавета. У 1934 бальшавікі злачынна зруйнавалі помнік архітэктуры — касцёл Св. Станіслава.
Станам на 1940 у вёсцы жыло 502 чалавекі ў 97 дварах[4].
Падчас Вялікай Айчыннай вайны ў верасні 1943 года гітлераўцамі было спалена 97 двароў, забіта 210 чалавек[4].
Станам на 1972 год у вёсцы 94 двары.
Насельніцтва |
XVII стагоддзе: 1639 — 28 муж.
XVIII стагоддзе: 1780 — 255 чал.
XIX стагоддзе: 1859 — 213 чал.[5]; 1880 — 327 чал.
XX стагоддзе: 1910 — 428 чал.; 1940 — 502 чал.; 1972 — 308 чал.; 1997 — 443 чал.[6]
Інфраструктура |
У Маляцічах працуюць сярэдняя школа, клуб, бібліятэка, пошта.
Эканоміка |
Рамонтныя майстэрні, піларама.
Вядомыя асобы |
Міхаіл Ціханавіч Казлоўскі (1903—1972) — вучоны-хімік, акадэмік Акадэміі навук Казахскай ССР[7]
Турыстычная інфармацыя |
Касцёл Св. Станіслава
Славутасці |
- Могілкі: яўрэйскія, старыя праваслаўныя
Страчаная спадчына |
Касцёл Св. Станіслава і кляштар дамініканцаў[8] (XVIII ст.)
Зноскі
↑ Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Магілёўская вобласць: нарматыўны даведнік / І. А. Гапоненка і інш.; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2007. — 406 с. ISBN 978-985-458-159-0. (DJVU)
↑ Кулагін А. М. Каталіцкія храмы Беларусі: Энцыкл. даведнік / А. М. Кулагін; фатограф А. Л. Дыбоўскі. — 2-е выд. — Мн.: БелЭн, 2008. С. 435—436.
↑ Жучкевич В. А. Краткий топонимический словарь Белоруссии. — Мн.: Изд-во БГУ, 1974. С. 341.
↑ 4,04,1 Молятичи (руск.)
↑ Malatycze // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich.Tom V: Kutowa Wola — Malczyce. — Warszawa, 1884. S. 942.
↑ Уладзімір Бянько. Маляцічы // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 5: М — Пуд / Беларус. Энцыкл.; Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (галоўны рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн.: БелЭн, 1999. С. 63.
↑ Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 7: Застаўка — Кантата / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: БелЭн, 1998. — 604 с.: іл. ISBN 985-11-0130-3 (т. 7), ISBN 985-11-0035-8 — С. 433.
↑ Тамара Габрусь. Святыні ордэна прапаведнікаў // «Наша Вера» № 1 (27), 2004.
Літаратура |
Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 5: М — Пуд / Беларус. Энцыкл.; Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (галоўны рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн.: БелЭн, 1999. — 592 с.: іл. ISBN 985-11-0141-9.- Раентава, В. П. З гісторыі вёскі Маляцічы Крычаўскага раёна // «Магілёўская даўніна» № 1, 1994. С. 92—93.
- Malatycze // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich.Tom V: Kutowa Wola — Malczyce. — Warszawa, 1884. S. 942.
Спасылкі |
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Маляцічы (Крычаўскі раён)
мяст. Маляцічы на Radzima.org- Віталь Сямашка. Маляцічы: «Працуюць. Малайцы! І бяз грошай можна рабіць» // «Радыё Свабода», 6 лістапада 2007.
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Маляцічы (Крычаўскі раён)
| |||||||||||
| ||||||||||
Катэгорыі:
- Маляціцкі сельсавет
- Населеныя пункты Крычаўскага раёна
- Аграгарадкі Магілёўскай вобласці
- Населеныя пункты паводле алфавіта
- Маляцічы (Крычаўскі раён)
(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgPageParseReport":"limitreport":"cputime":"0.392","walltime":"0.547","ppvisitednodes":"value":5408,"limit":1000000,"ppgeneratednodes":"value":0,"limit":1500000,"postexpandincludesize":"value":83126,"limit":2097152,"templateargumentsize":"value":14016,"limit":2097152,"expansiondepth":"value":20,"limit":40,"expensivefunctioncount":"value":3,"limit":500,"unstrip-depth":"value":0,"limit":20,"unstrip-size":"value":5247,"limit":5000000,"entityaccesscount":"value":2,"limit":400,"timingprofile":["100.00% 464.709 1 -total"," 68.28% 317.308 1 Шаблон:НП-Беларусь"," 30.92% 143.688 36 Шаблон:НП/"," 27.62% 128.364 24 Шаблон:Wikidata"," 22.76% 105.750 2 Шаблон:Wikidata-coords"," 13.07% 60.715 2 Шаблон:На_карце"," 12.51% 58.142 1 Шаблон:Картка/сцяг_і_герб"," 11.06% 51.382 1 Шаблон:Зноскі"," 10.50% 48.809 1 Шаблон:Reflist"," 7.66% 35.583 1 Шаблон:Wikidata/p1082"],"scribunto":"limitreport-timeusage":"value":"0.172","limit":"10.000","limitreport-memusage":"value":2932305,"limit":52428800,"limitreport-logs":"Loaded datatype wikibase-item of P206 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/confign","cachereport":"origin":"mw1334","timestamp":"20190422205319","ttl":2592000,"transientcontent":false);mw.config.set("wgBackendResponseTime":179,"wgHostname":"mw1274"););
